MCHC trong xét nghiệm máu là gì? Ý nghĩa, đo lường

MCHC trong xét nghiệm máu là viết tắt của Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration, hay nồng độ hemoglobin trung bình hồng cầu. Đây là một chỉ số quan trọng đo lường lượng hemoglobin trung bình có trong mỗi tế bào hồng cầu, qua đó phản ánh mức độ “đậm đặc” của hemoglobin bên trong hồng cầu. Chỉ số này đóng vai trò thiết yếu trong việc đánh giá khả năng vận chuyển oxy của máu và có ý nghĩa lớn trong quá trình chẩn đoán, phân loại các tình trạng bệnh lý, đặc biệt là thiếu máu.

Ý nghĩa của chỉ số MCHC

Chỉ số MCHC mang lại nhiều thông tin giá trị cho bác sĩ trong việc đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện bệnh lý:

Xác định tình trạng hồng cầu

MCHC cung cấp cái nhìn về tỷ lệ hemoglobin trong thể tích hồng cầu, giúp các chuyên gia y tế xác định liệu hồng cầu có bị nhược sắc (thiếu hemoglobin) hay bình sắc. Ví dụ, một chỉ số MCHC thấp có thể chỉ ra rằng các tế bào hồng cầu chứa ít hemoglobin hơn mức bình thường, thường gặp trong thiếu máu do thiếu sắt. Ngược lại, MCHC bình thường cho thấy lượng hemoglobin trong hồng cầu ở mức ổn định.

Hỗ trợ chẩn đoán thiếu máu

Bất kỳ sự bất thường nào của MCHC đều có thể là dấu hiệu cảnh báo của các loại thiếu máu khác nhau. Chẳng hạn, MCHC thấp là đặc trưng của thiếu máu nhược sắc, phổ biến nhất là thiếu máu do thiếu sắt. Tại Việt Nam, tỷ lệ thiếu máu do thiếu sắt vẫn còn cao, đặc biệt ở phụ nữ mang thai và trẻ em. Theo số liệu từ Viện Dinh Dưỡng Quốc gia, khoảng 28.7% phụ nữ mang thai và 23.3% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu máu. Các bệnh lý về máu phức tạp hơn như thalassemia cũng có thể gây ra MCHC thấp. Trong khi đó, MCHC cao có thể gặp trong một số trường hợp thiếu máu hồng cầu nhỏ di truyền (spherocytosis di truyền) hoặc do lỗi kỹ thuật xét nghiệm.

Đánh giá sức khỏe tổng quát

Là một thành phần của xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC), chỉ số MCHC hỗ trợ bác sĩ trong việc theo dõi tình trạng sức khỏe định kỳ và sớm phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng. Đây là một xét nghiệm thường quy tại các bệnh viện và phòng khám lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, hay các chuỗi phòng khám tư nhân như Medlatec. Chi phí cho một xét nghiệm công thức máu thường dao động từ 100.000 đến 200.000 VNĐ, tùy thuộc vào cơ sở y tế.

Cách thức đo lường chỉ số MCHC

MCHC trong xét nghiệm máu thường được tính toán trong quá trình thực hiện xét nghiệm công thức máu, dựa trên các chỉ số khác đã được đo lường trước đó trong mẫu máu. Hai chỉ số chính được sử dụng để tính toán MCHC là nồng độ hemoglobin (HGB) và hematocrit (HCT). Công thức tính MCHC là:

MCHC = (HGB / HCT) × 100

Trong đó:

• HGB (Hemoglobin): Lượng hemoglobin trong một đơn vị thể tích máu toàn phần.
• HCT (Hematocrit): Tỷ lệ thể tích hồng cầu so với tổng thể tích máu toàn phần.

Kết quả MCHC được biểu thị bằng g/dL (gram trên decilit) hoặc %. Phạm vi bình thường của MCHC thường nằm trong khoảng 32 – 36 g/dL.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm MCHC?

Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm MCHC khi bệnh nhân có biểu hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng gợi ý thiếu máu. Các triệu chứng này có thể bao gồm:

• Mệt mỏi, uể oải không rõ nguyên nhân
• Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt
• Khó thở, hụt hơi khi vận động
• Chóng mặt, đau đầu
• Rụng tóc, móng tay giòn dễ gãy
• Tim đập nhanh hoặc không đều

Việc thực hiện xét nghiệm này cho phép xác định nguyên nhân cụ thể và mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu máu, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và kịp thời. Ví dụ, nếu MCHC thấp do thiếu sắt, bác sĩ có thể kê đơn bổ sung sắt, tư vấn chế độ ăn giàu sắt (thịt đỏ, gan, rau bina, đậu lăng) hoặc chỉ định truyền máu trong trường hợp nặng. Tại các bệnh viện chuyên khoa như Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, các xét nghiệm chuyên sâu hơn có thể được thực hiện để chẩn đoán chính xác nguyên nhân của sự bất thường trong chỉ số MCHC trong xét nghiệm máu.

Lưu ý rằng MCHC cần được đánh giá cùng với các chỉ số khác trong công thức máu như MCV (thể tích trung bình hồng cầu), MCH (lượng hemoglobin trung bình hồng cầu), số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu để có cái nhìn toàn diện nhất về sức khỏe hồng cầu và tình trạng sức khỏe tổng thể. Việc đọc kết quả xét nghiệm cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa để tránh những chẩn đoán sai lệch.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.