DISC là gì? 4 nhóm tính cách và ứng dụng thực tế

Mô hình DISC là một công cụ đánh giá hành vi phổ biến, giúp cá nhân và tổ chức hiểu rõ hơn về phong cách giao tiếp, làm việc của bản thân và những người xung quanh. Dựa trên lý thuyết của nhà tâm lý học William Moulton Marston, DISC phân loại hành vi con người thành bốn nhóm chính: Dominance (Thống trị), Influence (Ảnh hưởng), Steadiness (Kiên định) và Compliance (Tuân thủ). Việc nắm bắt DISC là gì không chỉ giúp cải thiện giao tiếp mà còn tăng cường hiệu quả làm việc nhóm và nâng cao năng suất tổng thể.

Nguồn gốc và cơ sở của mô hình DISC

Mô hình DISC được phát triển từ công trình nghiên cứu của William Moulton Marston, một nhà tâm lý học người Mỹ, vào những năm 1920. Marston đã quan sát và phân tích hành vi con người trong các môi trường khác nhau, từ đó đề xuất rằng con người có xu hướng phản ứng theo những cách nhất định khi đối mặt với các tình huống thuận lợi hoặc bất lợi, và khi họ cảm thấy mình có quyền kiểm soát hay không.

Ban đầu, Marston trình bày lý thuyết của mình trong cuốn sách “Emotions of Normal People” (1928). Ông không phát triển một bài kiểm tra hay công cụ đánh giá cụ thể, mà chỉ đặt nền tảng lý thuyết. Sau này, các nhà nghiên cứu và thực hành khác đã dựa trên công trình của Marston để xây dựng các bài kiểm tra và công cụ đánh giá DISC hiện đại, phổ biến như ngày nay.

4 nhóm tính cách chính trong DISC

Mỗi nhóm tính cách trong mô hình DISC đại diện cho một tập hợp các đặc điểm hành vi và phong cách làm việc riêng biệt. Hiểu rõ DISC là gì qua từng nhóm sẽ giúp chúng ta nhận diện và tương tác hiệu quả hơn.

Nhóm D – Dominance (Thống trị)

Những người thuộc nhóm D thường có xu hướng quyết đoán, thẳng thắn và hướng đến kết quả. Họ là những người dẫn dắt, không ngại đối mặt với thách thức và thích kiểm soát tình hình.

• Đặc điểm nổi bật:
• Quyết đoán và tự tin: Họ đưa ra quyết định nhanh chóng và tin tưởng vào khả năng của mình.
• Hướng đến kết quả: Mục tiêu chính của họ là đạt được mục tiêu một cách hiệu quả.
• Thẳng thắn: Giao tiếp trực tiếp, không vòng vo.
• Thích thử thách: Sẵn sàng đối mặt với khó khăn và cạnh tranh.
• Phong cách làm việc:
• Thích làm việc độc lập hoặc ở vị trí lãnh đạo.
• Thường là người khởi xướng các dự án.
• Ưu tiên hiệu quả và tốc độ.
• Ví dụ thực tế: Một CEO của một công ty khởi nghiệp công nghệ ở Việt Nam như Sendo, người thường xuyên đưa ra các quyết định táo bạo để mở rộng thị trường và đối phó với cạnh tranh gay gắt. Họ không ngại thay đổi chiến lược nhanh chóng để đạt được mục tiêu tăng trưởng.

Nhóm I – Influence (Ảnh hưởng)

Nhóm I là những người lạc quan, hòa đồng và có khả năng truyền cảm hứng. Họ thích giao tiếp, xây dựng mối quan hệ và thường là trung tâm của sự chú ý.

• Đặc điểm nổi bật:
• Lạc quan và nhiệt tình: Mang năng lượng tích cực đến mọi người xung quanh.
• Hướng ngoại và giao tiếp tốt: Thích tương tác xã hội, dễ dàng kết nối.
• Thích truyền cảm hứng: Có khả năng thuyết phục và tạo động lực cho người khác.
• Sáng tạo: Thường có nhiều ý tưởng mới mẻ.
• Phong cách làm việc:
• Thích làm việc nhóm, trong môi trường năng động.
• Là người tạo không khí vui vẻ, thoải mái.
• Ưu tiên sự công nhận và sự tương tác xã hội.
• Ví dụ thực tế: Một chuyên gia marketing tại Vinamilk, người thường xuyên tham gia các sự kiện cộng đồng, xây dựng mối quan hệ với đối tác và khách hàng. Họ có khả năng truyền đạt các thông điệp sản phẩm một cách sinh động, thu hút sự chú ý của công chúng.

Nhóm S – Steadiness (Kiên định)

Nhóm S là những người ổn định, kiên nhẫn và đáng tin cậy. Họ coi trọng sự hòa hợp, sự hợp tác và sự hỗ trợ lẫn nhau.

• Đặc điểm nổi bật:
• Kiên nhẫn và ổn định: Làm việc có hệ thống, không vội vàng.
• Hợp tác và đồng cảm: Sẵn lòng lắng nghe và hỗ trợ người khác.
• Đáng tin cậy: Giữ lời hứa, hoàn thành công việc một cách cẩn thận.
• Thích sự hòa hợp: Tránh xung đột, tìm kiếm sự đồng thuận.
• Phong cách làm việc:
• Thích môi trường làm việc ổn định, có quy trình rõ ràng.
• Là người giữ vai trò hỗ trợ, đảm bảo công việc diễn ra suôn sẻ.
• Ưu tiên sự an toàn và sự hợp tác.
• Ví dụ thực tế: Một nhân viên chăm sóc khách hàng tại Vietcombank, người luôn kiên nhẫn lắng nghe các vấn đề của khách hàng, cung cấp sự hỗ trợ tận tình và đảm bảo mọi giao dịch diễn ra an toàn, chính xác. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng.

Nhóm C – Conscientiousness (Tuân thủ/Tận tâm)

Nhóm C là những người cẩn trọng, tỉ mỉ và có tư duy phân tích. Họ coi trọng chất lượng, độ chính xác và tuân thủ các tiêu chuẩn.

• Đặc điểm nổi bật:
• Cẩn trọng và chi tiết: Chú ý đến từng khía cạnh nhỏ.
• Tư duy phân tích: Dựa trên dữ liệu và logic để đưa ra quyết định.
• Hướng đến chất lượng: Luôn tìm kiếm sự hoàn hảo và chính xác.
• Tuân thủ quy tắc: Tôn trọng các quy trình và tiêu chuẩn.
• Phong cách làm việc:
• Thích làm việc độc lập, trong môi trường có cấu trúc rõ ràng.
• Là người kiểm tra, đảm bảo độ chính xác và chất lượng.
• Ưu tiên dữ liệu, logic và các tiêu chuẩn cao.
• Ví dụ thực tế: Một kỹ sư kiểm thử phần mềm (QA) tại FPT Software, người dành nhiều thời gian để kiểm tra từng dòng code, từng chức năng của ứng dụng để đảm bảo không có lỗi phát sinh trước khi sản phẩm được tung ra thị trường. Họ đặc biệt quan tâm đến các tiêu chuẩn kỹ thuật và sự chính xác tuyệt đối.

Ứng dụng thực tế của mô hình DISC

Hiểu được DISC là gì không chỉ dừng lại ở việc nhận diện tính cách mà còn mở ra nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống và công việc.

Trong tuyển dụng

Mô hình DISC là một công cụ hữu ích giúp nhà tuyển dụng đánh giá hành vi và khả năng thích nghi của ứng viên với văn hóa doanh nghiệp.

• Đánh giá sự phù hợp: Một công ty công nghệ có thể dùng DISC để tìm kiếm nhân viên bán hàng nhóm I (Ảnh hưởng) để phát triển quan hệ khách hàng, hoặc tìm kiếm kỹ sư nhóm C (Tuân thủ) để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
• Giảm thiểu rủi ro: Việc hiểu rõ phong cách làm việc tiềm năng của ứng viên giúp giảm thiểu sai sót trong quá trình tuyển chọn, tiết kiệm thời gian và chi phí đào tạo lại. Ví dụ, một công ty xây dựng cần một giám sát công trình nhóm D để đảm bảo tiến độ và ra quyết định nhanh chóng, thay vì một người nhóm S quá chú trọng hòa khí.

Trong quản lý nhân sự

DISC giúp các nhà quản lý nắm bắt điểm mạnh, điểm yếu của từng nhân viên, từ đó xây dựng chiến lược làm việc nhóm hiệu quả và cải thiện văn hóa doanh nghiệp.

• Phân công công việc hiệu quả: Một quản lý có thể giao nhiệm vụ nghiên cứu và phân tích dữ liệu cho nhân viên nhóm C, trong khi giao nhiệm vụ thuyết trình và xây dựng mối quan hệ cho nhân viên nhóm I.
• Giải quyết xung đột: Khi có mâu thuẫn trong nhóm, việc hiểu DISC của các thành viên giúp quản lý tìm ra cách tiếp cận phù hợp để hòa giải. Chẳng hạn, khi nhóm D và nhóm S mâu thuẫn về tốc độ làm việc, quản lý có thể giúp nhóm D hiểu sự cần thiết của sự ổn định, và nhóm S hiểu tầm quan trọng của việc ra quyết định.
• Phát triển đội ngũ: Các công ty như Viettel thường xuyên tổ chức các buổi workshop về DISC để giúp nhân viên hiểu nhau hơn, từ đó tăng cường sự gắn kết và hiệu quả làm việc nhóm. Điều này giúp thúc đẩy môi trường làm việc tích cực, nơi mọi người có thể phát huy tối đa tiềm năng.

Trong phát triển cá nhân

Mô hình DISC giúp mỗi cá nhân nhận thức sâu sắc hơn về điểm mạnh cần phát huy và những khía cạnh cần cải thiện của bản thân, qua đó định hình phong cách làm việc và giao tiếp một cách hiệu quả hơn.

• Tự nhận thức: Một người nhóm D có thể nhận ra mình cần lắng nghe nhiều hơn thay vì chỉ đưa ra mệnh lệnh. Một người nhóm C có thể học cách linh hoạt hơn trong các tình huống cần đưa ra quyết định nhanh.
• Cải thiện giao tiếp: Khi biết đối phương thuộc nhóm DISC nào, bạn có thể điều chỉnh cách giao tiếp để phù hợp. Chẳng hạn, khi nói chuyện với người nhóm D, hãy đi thẳng vào vấn đề. Khi nói chuyện với người nhóm S, hãy thể hiện sự đồng cảm và kiên nhẫn.
• Định hướng sự nghiệp: Hiểu DISC là gì cũng giúp cá nhân lựa chọn con đường sự nghiệp phù hợp với điểm mạnh và sở thích tự nhiên của mình, tăng khả năng thành công và sự hài lòng trong công việc.

Lưu ý khi sử dụng mô hình DISC

Mặc dù DISC là một công cụ mạnh mẽ, cần lưu ý rằng đây chỉ là một mô hình đánh giá hành vi, không phải là một bài kiểm tra tâm lý toàn diện.

• Không phải là toàn bộ con người: DISC mô tả xu hướng hành vi, không phải toàn bộ tính cách hay trí tuệ của một người. Con người phức tạp hơn nhiều so với bốn nhóm này.
• Môi trường ảnh hưởng: Hành vi của một người có thể thay đổi tùy thuộc vào môi trường hoặc tình huống cụ thể. Một người có thể thể hiện đặc điểm của nhóm D trong công việc nhưng lại thể hiện đặc điểm của nhóm S khi ở nhà với gia đình.
• Sử dụng kết hợp: Để có cái nhìn toàn diện hơn, nên kết hợp DISC với các công cụ đánh giá khác hoặc các phương pháp phỏng vấn sâu. Ví dụ, một số tổ chức kết hợp DISC với các bài kiểm tra năng lực chuyên môn để đưa ra quyết định tuyển dụng chính xác hơn.
• Không dùng để gắn nhãn: Mục tiêu của DISC là để hiểu và thích nghi, không phải để gắn nhãn hay giới hạn khả năng của một người.

DISC là gì? Đây là một công cụ hữu ích để khám phá và hiểu rõ hơn về hành vi con người, từ đó xây dựng các mối quan hệ hiệu quả hơn và đạt được thành công trong nhiều khía cạnh của cuộc sống.