Toàn tính là gì? Hiểu đúng về xu hướng pansexual

Trong bối cảnh xã hội ngày càng cởi mở và đa dạng, các khái niệm về giới tính và xu hướng tính dục cũng trở nên phong phú hơn. Một trong số đó là “toàn tính” hay pansexual, một thuật ngữ có thể còn xa lạ với nhiều người nhưng lại đại diện cho một phần không nhỏ trong cộng đồng LGBTQIA+. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn toàn tính là gì, những đặc điểm của người toàn tính và sự khác biệt của họ so với các xu hướng tính dục khác.

Toàn tính là gì? Giải mã thuật ngữ pansexual

Toàn tính (pansexual) là một xu hướng tính dục đặc trưng bởi khả năng một cá nhân cảm thấy bị thu hút về mặt tình cảm, lãng mạn hoặc tình dục bởi bất kỳ ai, không giới hạn bởi giới tính sinh học, giới tính xã hội hay bản dạng giới của đối phương. Những người toàn tính thường tập trung vào bản chất con người, cảm xúc và sự kết nối sâu sắc với một cá nhân, thay vì dựa vào các yếu tố giới tính.

Tiền tố “Pan-” trong “pansexual” có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, mang ý nghĩa là “tất cả” hoặc “bao quát”. Điều này thể hiện rõ phạm vi hấp dẫn rộng lớn của người toàn tính, vượt qua những khuôn mẫu giới tính truyền thống. Họ có thể yêu một người chỉ vì con người họ, vì tính cách, tâm hồn, sự đồng điệu về quan điểm sống, thay vì quan tâm người đó là nam, nữ, người chuyển giới hay bất kỳ bản dạng giới nào khác.

Đặc điểm nổi bật của người toàn tính

Để hiểu rõ hơn toàn tính là gì, chúng ta cần tìm hiểu những đặc điểm riêng biệt của họ:

Sự thu hút đa dạng giới

Người toàn tính có thể bị hấp dẫn bởi nam giới, nữ giới, người chuyển giới, những người không thuộc hệ nhị nguyên giới (như non-binary), hoặc bất kỳ bản dạng giới nào khác. Điều này mở rộng phạm vi đối tượng thu hút vượt ra ngoài các định nghĩa truyền thống về dị tính (hấp dẫn giới khác) hay đồng tính (hấp dẫn giới cùng).

Chẳng hạn, một người toàn tính có thể hẹn hò với một phụ nữ Cisgender (người có giới tính sinh học và bản dạng giới khớp nhau), sau đó lại có tình cảm với một người đàn ông chuyển giới, hoặc một người Non-binary (người không xác định mình hoàn toàn là nam hay nữ). Điều quan trọng là họ nhìn nhận đối phương như một cá thể độc lập, không bị giới hạn bởi nhãn mác giới tính.

“Mù giới” (Gender-blind)

Nhiều người toàn tính tự nhận mình là “mù giới”, có nghĩa là họ không xem giới tính là tiêu chí quyết định chính cho sự hấp dẫn. Thay vào đó, họ chú trọng vào tính cách, tâm hồn và sự phù hợp về mặt cảm xúc. Đối với họ, giới tính không phải là yếu tố tiên quyết trong việc hình thành mối quan hệ.

Điều này không có nghĩa là họ không nhận thức được giới tính của đối phương, mà là giới tính đó không phải là rào cản hay yếu tố quyết định sự hấp dẫn. Một người toàn tính có thể vẫn có những sở thích nhất định về ngoại hình, tính cách, nhưng giới tính của người đó không phải là điều kiện bắt buộc.

Tập trung vào sự kết nối cá nhân

Người toàn tính thường tìm kiếm sự kết nối sâu sắc ở cấp độ cá nhân. Họ quan tâm đến con người bên trong, giá trị, mục tiêu và cách đối phương tương tác với thế giới. Sự hấp dẫn của họ xuất phát từ sự đồng điệu về tâm hồn, sự thấu hiểu và những phẩm chất cá nhân, chứ không phải từ việc đối phương thuộc giới tính nào.

Ví dụ, một người toàn tính có thể cảm thấy bị thu hút bởi sự thông minh của một người, sự hài hước của một người khác, hay lòng tốt của một người thứ ba, bất kể giới tính của những người đó là gì.

Phân biệt toàn tính với các xu hướng tính dục khác

Để tránh nhầm lẫn và hiểu đúng toàn tính là gì, chúng ta cần phân biệt nó với các xu hướng tính dục phổ biến khác:

Toàn tính khác song tính (bisexual)

Đây là sự khác biệt thường gây nhầm lẫn nhất. Song tính (bisexual) thường ám chỉ sự thu hút bởi hai hoặc nhiều giới, phổ biến là nam và nữ. Trong khi đó, người toàn tính có thể bị thu hút bởi mọi giới tính, bao gồm cả những bản dạng giới phi nhị nguyên mà người song tính có thể không bị thu hút.

Một người song tính có thể nói rằng họ bị hấp dẫn bởi cả đàn ông và phụ nữ. Một người toàn tính sẽ nói rằng họ bị hấp dẫn bởi đàn ông, phụ nữ, người chuyển giới, người non-binary, người agender (không giới tính), v.v. Điểm khác biệt chính nằm ở sự bao quát: “tất cả” so với “hai hoặc nhiều”.

Toàn tính khác dị tính và đồng tính

Dị tính (heterosexual) là sự hấp dẫn đối với giới tính khác (nam bị hấp dẫn bởi nữ, nữ bị hấp dẫn bởi nam). Đồng tính (homosexual) là sự hấp dẫn đối với giới tính cùng (nam bị hấp dẫn bởi nam, nữ bị hấp dẫn bởi nữ). Toàn tính vượt ra ngoài khuôn khổ nhị nguyên giới này, không giới hạn sự hấp dẫn vào một giới tính cụ thể nào.

Những điểm cần lưu ý về toàn tính

Không phải là không có sự lựa chọn

Mặc dù có khả năng bị thu hút bởi mọi giới, điều này không đồng nghĩa với việc người toàn tính sẽ bị thu hút bởi mọi người trên trái đất. Họ vẫn có những tiêu chuẩn và sự lựa chọn cá nhân đối với các đối tượng cụ thể mà họ cảm thấy gắn kết. Giống như bất kỳ ai, họ vẫn có những sở thích về tính cách, ngoại hình, và các yếu tố khác tạo nên sự hấp dẫn.

Một người toàn tính vẫn có thể có “gu” riêng, ví dụ như họ thích người thông minh, hoặc người có khiếu hài hước. Giới tính của người đó không phải là yếu tố quyết định, nhưng các yếu tố khác vẫn tác động đến sự lựa chọn của họ.

Tôn trọng sự đa dạng

Người toàn tính thường thể hiện sự chấp nhận và tôn trọng sâu sắc đối với sự đa dạng về giới tính và bản dạng giới. Họ coi đó là một phần tự nhiên của con người chứ không phải là yếu tố hạn chế sự hấp dẫn. Điều này phản ánh một thế giới quan cởi mở và bao dung, nơi con người được nhìn nhận một cách toàn diện.

Toàn tính trong bối cảnh xã hội Việt Nam

Tại Việt Nam, các khái niệm về xu hướng tính dục đang dần được thảo luận cởi mở hơn, đặc biệt là trong giới trẻ. Các tổ chức như ICS (Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên) hay PFLAG Việt Nam (Parents, Families and Friends of Lesbians and Gays) đã và đang nỗ lực nâng cao nhận thức cộng đồng về sự đa dạng giới và xu hướng tính dục, trong đó có cả toàn tính.

Mặc dù vẫn còn những định kiến nhất định, nhưng sự xuất hiện của các cộng đồng trực tuyến, các sự kiện Pride Month tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đã giúp những người toàn tính và các thành viên khác của cộng đồng LGBTQIA+ tìm thấy không gian an toàn và được thể hiện bản thân. Theo một khảo sát gần đây của Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào năm 2021, nhận thức về đa dạng giới tại Việt Nam đã có những cải thiện đáng kể so với 5-10 năm trước. Điều này cho thấy xã hội Việt Nam đang dần tiến bộ trong việc chấp nhận và thấu hiểu các xu hướng tính dục đa dạng, bao gồm cả việc hiểu toàn tính là gì.

Biểu tượng của toàn tính

Lá cờ toàn tính (Pansexual Pride Flag) được thiết kế với ba sọc ngang: hồng, vàng và xanh lam. Màu hồng đại diện cho sự hấp dẫn đối với phụ nữ, màu xanh lam đại diện cho sự hấp dẫn đối với đàn ông, và màu vàng ở giữa đại diện cho sự hấp dẫn đối với những người không thuộc hệ nhị nguyên giới (non-binary), bao gồm người chuyển giới, intersex, và các bản dạng giới khác. Lá cờ này là biểu tượng cho sự bao quát và đa dạng trong xu hướng tính dục toàn tính.

Kết luận

Hiểu toàn tính là gì không chỉ giúp chúng ta mở rộng kiến thức về sự đa dạng của con người mà còn góp phần xây dựng một xã hội cởi mở, chấp nhận và tôn trọng mọi cá nhân, bất kể xu hướng tính dục hay bản dạng giới của họ. Việc nhận diện và tôn trọng xu hướng toàn tính là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng và sự bao dung trong cộng đồng.