Azithromycin: Công dụng, cách dùng & lưu ý quan trọng

Azithromycin là một loại kháng sinh thuộc nhóm macrolid, được sử dụng rộng rãi để điều trị nhiều dạng nhiễm trùng do vi khuẩn. Các bệnh lý thường được chỉ định bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp, da, mắt và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hoạt chất này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn thông qua việc ức chế quá trình tổng hợp protein của chúng. Một điểm cần lưu ý là azithromycin hoàn toàn không hiệu quả đối với các trường hợp nhiễm trùng do virus, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường hay cúm.

Công dụng chính của Azithromycin:

• Nhiễm trùng đường hô hấp: Bao gồm viêm họng, viêm xoang, viêm phế quản và viêm phổi. Azithromycin thường được sử dụng trong các phác đồ điều trị viêm phổi cộng đồng tại Việt Nam, đặc biệt với các tác nhân không điển hình.
• Nhiễm trùng da và mô mềm: Được chỉ định cho các trường hợp nhiễm khuẩn tại các khu vực này, ví dụ như viêm mô tế bào hoặc chốc.
• Nhiễm trùng tai và mắt: Hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm khuẩn tại cơ quan thính giác và thị giác, chẳng hạn như viêm kết mạc do vi khuẩn.
• Các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Đặc biệt hiệu quả với các nhiễm khuẩn do vi khuẩn như Chlamydia trachomatis. Tại các phòng khám chuyên khoa, azithromycin là lựa chọn hàng đầu cho điều trị nhiễm Chlamydia không biến chứng.
• Nhiễm khuẩn răng miệng: Góp phần điều trị các tình trạng nhiễm khuẩn vùng khoang miệng, thường được kê đơn sau các thủ thuật nha khoa.
• Dự phòng nhiễm khuẩn cơ hội: Phối hợp sử dụng để phòng ngừa nhiễm khuẩn cơ hội ở những người bệnh HIV, đặc biệt là nhiễm Mycobacterium avium complex (MAC).

Cơ chế hoạt động:

Azithromycin thực hiện chức năng bằng cách gắn kết vào tiểu đơn vị 50S của ribosome vi khuẩn, từ đó ngăn cản một cách hiệu quả quá trình tổng hợp protein thiết yếu của chúng. Điều này làm cho vi khuẩn không thể nhân lên và phát triển, dẫn đến việc loại bỏ nhiễm trùng.

Các dạng bào chế phổ biến:

Thuốc có sẵn dưới nhiều dạng bào chế khác nhau như viên nén, bột pha hỗn dịch để uống, dung dịch tiêm tĩnh mạch và dung dịch nhỏ mắt. Tại các nhà thuốc ở Việt Nam, azithromycin viên nén 250mg và 500mg là phổ biến nhất, với giá dao động từ 15.000 – 30.000 VNĐ cho một hộp 6 viên tùy thương hiệu.

Lưu ý khi sử dụng Azithromycin:

• Tránh dùng cho nhiễm virus: Việc sử dụng azithromycin cho các bệnh lý do virus sẽ không mang lại hiệu quả và tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tình trạng vi khuẩn kháng thuốc. Ví dụ, việc dùng azithromycin cho cảm cúm thông thường sẽ không giúp ích mà còn gây hại.
• Hạn chế lạm dụng và nguy cơ kháng thuốc: Việc lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng vi khuẩn kháng thuốc, làm suy giảm hiệu quả của thuốc trong tương lai. Theo thống kê từ Bộ Y tế, tỷ lệ kháng kháng sinh của một số chủng vi khuẩn tại Việt Nam đang gia tăng đáng báo động, trong đó có cả các chủng kháng azithromycin. Do đó, luôn tuân thủ liều lượng và thời gian điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
• Cách thức dùng thuốc: Thuốc có thể được uống cùng hoặc không cùng với thức ăn. Tuy nhiên, tuyệt đối không được sử dụng đồng thời với thuốc kháng axit để tránh làm giảm hiệu quả hấp thu của azithromycin. Nên uống cách nhau ít nhất 2 giờ.
• Tác dụng phụ: Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng. Một số trường hợp hiếm gặp có thể có phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Tương tác thuốc: Azithromycin có thể tương tác với một số loại thuốc khác như thuốc chống đông máu (warfarin), thuốc điều trị rối loạn nhịp tim (amiodarone) hoặc thuốc hạ cholesterol (statin).
• Đối tượng đặc biệt: Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, người có bệnh gan, thận hoặc tim mạch cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Tham vấn ý kiến chuyên gia y tế: Chỉ nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và tối ưu hóa hiệu quả điều trị.

Azithromycin là một kháng sinh đóng vai trò quan trọng trong điều trị nhiều bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc một cách có trách nhiệm và tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế nguy cơ kháng thuốc.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.