Vermouth là gì? Phân loại, thành phần & cách dùng

Vermouth là một loại rượu vang tăng cường, được tạo hương vị đặc trưng thông qua quá trình ngâm chiết cây ngải tây (wormwood) cùng nhiều loại thảo mộc, gia vị khác vào rượu. Quá trình này hình thành nên hương vị đắng nhẹ và các tầng hương phức tạp, khiến Vermouth trở thành một thành phần thiết yếu trong nhiều loại cocktail kinh điển như Martini hoặc có thể thưởng thức trực tiếp. Nguồn gốc tên gọi Vermouth xuất phát từ tiếng Đức “Wermut” (ngải tây). Hiện nay, có hai phân loại chính phổ biến là Vermouth khô (Dry Vermouth) có nguồn gốc từ Pháp và Vermouth ngọt (Sweet Vermouth) đến từ Ý.

Thành phần và đặc điểm nổi bật

Để hiểu rõ hơn về Vermouth, việc tìm hiểu các thành phần cấu tạo nên loại rượu này là cần thiết. Sự kết hợp tinh tế giữa rượu vang, thảo mộc và gia vị đã tạo nên bản sắc riêng cho Vermouth.

• Rượu nền: Thông thường, rượu vang trắng được áp dụng làm nền, tuy nhiên, một số biến thể có thể sử dụng cả rượu vang đỏ hoặc hồng. Chất lượng của rượu nền ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị cuối cùng của Vermouth.
• Chất tạo mùi: Thành phần chủ đạo là cây ngải tây (wormwood), bên cạnh đó là sự kết hợp đa dạng của các loại thảo mộc, rễ cây, vỏ cây, gia vị, trái cây và hoa lá để kiến tạo nên hương vị độc đáo. Mỗi nhà sản xuất có công thức bí mật riêng, tạo ra sự khác biệt về mùi vị. Ví dụ, một số loại có thể có nốt hương cam quýt rõ rệt, trong khi loại khác lại mang đậm hương thảo mộc hoặc gia vị ấm.
• Đường và rượu mạnh: Đường hoặc nước nho được bổ sung nhằm gia tăng vị ngọt, đồng thời rượu mạnh được thêm vào để nâng cao nồng độ cồn, thường dao động trong khoảng 15-18% ABV (nồng độ cồn theo thể tích). Việc tăng nồng độ cồn không chỉ giúp bảo quản rượu mà còn góp phần cân bằng hương vị, đặc biệt với các loại Vermouth ngọt.

Phân loại chính của Vermouth

Thế giới Vermouth đa dạng với nhiều phong cách khác nhau, nhưng hai loại chính phổ biến nhất là Vermouth khô và Vermouth ngọt.

Vermouth khô (Dry Vermouth)

Loại này thường sở hữu màu sắc nhạt và hương vị khô đặc trưng. Dry Vermouth là thành tố không thể thiếu trong các cocktail kinh điển như Martini, góp phần mang lại sự cân bằng tinh tế. Nguồn gốc của Dry Vermouth thường gắn liền với Pháp, nơi sản xuất ra những thương hiệu nổi tiếng toàn cầu. Hương vị của Dry Vermouth thường mang nốt hương cam chanh, thảo mộc nhẹ và một chút vị khoáng. Tại Việt Nam, nhiều quán bar cao cấp ở Hà Nội hoặc TP.HCM thường sử dụng các loại Dry Vermouth nhập khẩu từ Pháp để pha chế cocktail, đảm bảo hương vị chuẩn mực cho thực khách. Giá một chai Dry Vermouth nhập khẩu có thể dao động từ 300.000 VNĐ đến hơn 1.000.000 VNĐ tùy thương hiệu và dung tích.

Vermouth ngọt (Sweet Vermouth)

Còn được biết đến với tên gọi Rosso Vermouth, loại này có màu đỏ hoặc hồng sẫm cùng vị ngọt đậm đà hơn. Hương vị của Sweet Vermouth thường gợi lên nốt hương trái cây, đất hoặc gia vị, được ứng dụng rộng rãi trong các cocktail nổi tiếng như Manhattan và Negroni. Sweet Vermouth có nguồn gốc từ Ý, nơi nó được phát triển để phù hợp với văn hóa ẩm thực và thưởng thức rượu của người dân bản địa. Các thương hiệu Sweet Vermouth nổi tiếng của Ý thường có mặt tại các siêu thị lớn hoặc cửa hàng rượu chuyên biệt ở Việt Nam. Loại này cũng được ưa chuộng để pha chế các loại cocktail có vị ấm và đậm đà, phù hợp với khẩu vị của nhiều người Việt.

Ngoài hai loại chính này, còn có các biến thể khác như Vermouth trắng ngọt (Bianco Vermouth) có màu nhạt nhưng vị ngọt, hoặc Rosé Vermouth với màu hồng và hương trái cây nhẹ. Tuy nhiên, Dry và Sweet Vermouth vẫn chiếm ưu thế trên thị trường và trong các công thức cocktail.

Cách thức thưởng thức Vermouth

Vermouth không chỉ là một thành phần pha chế mà còn là một thức uống có thể thưởng thức riêng lẻ, mang lại trải nghiệm vị giác đa dạng.

Pha chế cocktail

Vermouth đóng vai trò là nguyên liệu then chốt, tạo nên chiều sâu hương vị cho vô số loại cocktail huyền thoại trên toàn cầu. Sự cân bằng giữa vị đắng, ngọt, và hương thảo mộc của Vermouth giúp kết nối các thành phần khác trong cocktail.

• Martini: Đây là một trong những cocktail nổi tiếng nhất, sử dụng Gin (hoặc Vodka) và Dry Vermouth. Tỷ lệ Dry Vermouth trong Martini có thể thay đổi tùy theo sở thích, từ rất ít (dry Martini) đến nhiều hơn một chút (wet Martini). Nhiều bartender tại các khách sạn 5 sao ở Sài Gòn như Caravelle Saigon hay Park Hyatt Saigon thường hỏi khách hàng về sở thích Dry Vermouth khi gọi Martini để đảm bảo hương vị hoàn hảo.
• Manhattan: Một cocktail kinh điển khác sử dụng Whiskey (thường là Rye Whiskey hoặc Bourbon) và Sweet Vermouth. Hương vị ấm áp, phức tạp của Sweet Vermouth rất phù hợp với vị cay nồng của Whiskey.
• Negroni: Cocktail này kết hợp ba thành phần với tỷ lệ bằng nhau: Gin, Campari (rượu đắng) và Sweet Vermouth. Sweet Vermouth giúp làm mềm vị đắng của Campari và cân bằng hương vị tổng thể. Đây là một lựa chọn phổ biến tại các quán bar phong cách Ý ở Việt Nam.

Uống trực tiếp

Người dùng hoàn toàn có thể thưởng thức Vermouth nguyên chất để cảm nhận trọn vẹn hương vị. Ngoài ra, việc pha trộn với soda và thêm một lát chanh hoặc cam sẽ giúp tăng cường trải nghiệm vị giác. Uống Vermouth nguyên chất, đặc biệt là Sweet Vermouth, với đá là một cách phổ biến để cảm nhận sự phức tạp của các loại thảo mộc và gia vị. Đối với Dry Vermouth, việc thưởng thức trực tiếp ít phổ biến hơn do hương vị khô và đắng hơn. Tuy nhiên, một lát chanh hoặc cam có thể làm bừng sáng hương vị và giúp thức uống trở nên sảng khoái hơn.

Dịp aperitivo

Tại Ý, Vermouth thường được lựa chọn để nhâm nhi trong nghi thức aperitivo – một buổi uống nhẹ trước bữa tối, nhằm kích thích vị giác và chuẩn bị cho bữa ăn chính. Đây là một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng, mang lại trải nghiệm thư giãn và giao lưu. Văn hóa aperitivo đang dần phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ở các quán bar có phong cách châu Âu. Vermouth là một lựa chọn lý tưởng cho aperitivo vì nồng độ cồn vừa phải và hương vị kích thích vị giác, giúp chuẩn bị cho một bữa ăn ngon. Một số nhà hàng Ý ở TP.HCM và Hà Nội cũng đã đưa Vermouth vào thực đơn aperitivo của mình, mang đến trải nghiệm đích thực cho thực khách.

Tóm lại, Vermouth là một loại rượu vang tăng cường đa năng và có lịch sử lâu đời, đóng vai trò quan trọng trong thế giới đồ uống. Cho dù được thưởng thức riêng lẻ hay là một phần của cocktail, Vermouth luôn mang đến những trải nghiệm vị giác độc đáo và hấp dẫn.