Spanking là gì? Mục đích, tác động, luật pháp

Spanking, hay còn gọi là đòn roi, là một hành động tác động lực vật lý vào vùng mông của một người, thường được thực hiện bằng tay hoặc một vật dụng cụ thể. Hành động này thường được hiểu là một hình thức kỷ luật thể chất hoặc trừng phạt thể xác. Tuy nhiên, trong một số tình huống, spanking có thể chỉ là một cử chỉ vật lý không gây đau đớn, chẳng hạn như một cái vỗ nhẹ mang tính vui đùa. Hiện nay, quan điểm về spanking có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia và nền văn hóa, với một số nơi đã ban hành lệnh cấm hoàn toàn, trong khi các khu vực khác vẫn cho phép hành vi này trong phạm vi gia đình hoặc môi trường giáo dục nhất định.

Mục đích và Bối cảnh Áp dụng của Spanking

Kỷ luật và Giáo dục

Trong bối cảnh gia đình, spanking đôi khi được các bậc phụ huynh áp dụng với niềm tin rằng nó có thể chấm dứt những hành vi không mong muốn ở trẻ em. Mục đích của việc này là nhằm răn đe, giúp trẻ nhận ra lỗi lầm và hướng tới việc hình thành các thói quen tốt hơn trong tương lai. Ví dụ, một số phụ huynh có thể dùng spanking khi con cái không vâng lời, đánh nhau với anh chị em hoặc có những hành động phá phách trong nhà. Họ tin rằng việc trải nghiệm một hình phạt thể chất tức thời sẽ giúp trẻ ghi nhớ và tránh lặp lại hành vi sai trái.

Không mang tính Trừng phạt

Spanking không phải lúc nào cũng mang ý nghĩa trừng phạt. Có những trường hợp hành động này được thực hiện trong các bối cảnh không nhằm mục đích gây đau đớn hay răn đe. Đơn cử, một cái vỗ nhẹ vào mông bạn bè hoặc người thân trong ngày sinh nhật có thể chỉ là một cử chỉ vui đùa, một trò đùa nhẹ nhàng để tạo không khí thoải mái, hoặc thể hiện sự thân thiết. Trong các trò chơi vận động hoặc hoạt động thể thao, một cái vỗ nhẹ vào mông đồng đội cũng có thể mang ý nghĩa động viên, khích lệ.

Tác động và Tranh cãi Xã hội về Spanking

Quan điểm về spanking đã và đang là chủ đề của nhiều tranh cãi gay gắt trong xã hội, đặc biệt là về tác động của nó lên sự phát triển của trẻ em.

Quan điểm Y tế và Tâm lý

Các tổ chức y tế và tâm lý trên thế giới, bao gồm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), thường không khuyến khích việc áp dụng spanking như một hình thức kỷ luật. Thay vào đó, họ đề xuất và khuyến nghị các chiến lược kỷ luật mang tính xây dựng và lành mạnh hơn. Các phương pháp này tập trung vào việc giáo dục, thiết lập giới hạn rõ ràng, sử dụng hình thức “time-out” (tạm thời tách trẻ ra khỏi tình huống gây tranh cãi), hoặc khuyến khích trẻ tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Mục tiêu là đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và cảm xúc của trẻ.

Hậu quả Tiêu cực của Spanking

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra mối tương quan đáng kể giữa việc spanking và sự gia tăng các vấn đề hành vi, tâm lý ở trẻ em. Ví dụ, một nghiên cứu tổng hợp từ Đại học Texas tại Austin và Đại học Michigan, phân tích dữ liệu từ hơn 160.000 trẻ em, đã kết luận rằng spanking có liên quan đến việc gia tăng tính hung hăng, các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm, và sự giảm sút đáng kể về mức độ vâng lời ở trẻ. Trẻ em bị spanking thường xuyên có xu hướng phát triển hành vi chống đối, khó hợp tác và có thể gặp khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ xã hội lành mạnh.

Mối lo ngại về An toàn và Phát triển Não bộ

Việc spanking có thể gây ra những tổn thương vật lý, dù là nhẹ, cũng như những tổn thương tinh thần sâu sắc. Đặc biệt, đối với trẻ nhỏ, não bộ đang trong giai đoạn phát triển nhanh chóng và rất nhạy cảm. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc trải nghiệm các hình phạt thể chất thường xuyên có thể tác động tiêu cực đến cấu trúc và chức năng của não bộ, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cảm xúc, ra quyết định và học hỏi của trẻ. Điều này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng từ phía phụ huynh và người giám hộ.

Khía cạnh Pháp lý của Spanking

Tình trạng pháp lý của spanking khác nhau đáng kể giữa các quốc gia và khu vực, phản ánh sự đa dạng về văn hóa, xã hội và quan điểm về quyền trẻ em.

Tình trạng Cấm đoán Spanking

Một số quốc gia đã chính thức ban hành lệnh cấm spanking trẻ em trong mọi trường hợp và mọi hoàn cảnh, bao gồm cả trong gia đình. Thụy Điển là quốc gia đầu tiên cấm hoàn toàn spanking vào năm 1979. Từ đó đến nay, hơn 60 quốc gia khác trên thế giới đã theo chân Thụy Điển, ban hành luật cấm mọi hình thức trừng phạt thể chất trẻ em. Ví dụ, Na Uy, Phần Lan, Đan Mạch, Đức, Tây Ban Nha, và Hàn Quốc đều có luật cấm spanking. Tại các quốc gia này, việc spanking trẻ em có thể bị coi là hành vi bạo lực gia đình và bị truy tố theo pháp luật.

Quy định Pháp luật ở các Khu vực khác

Ngược lại, tại nhiều khu vực khác, hành vi spanking vẫn có thể được pháp luật cho phép khi được thực hiện bởi phụ huynh hoặc người giám hộ hợp pháp, với điều kiện không gây ra thương tích nghiêm trọng. Ví dụ, ở Hoa Kỳ, mặc dù có những tranh cãi và nỗ lực pháp lý để cấm spanking, nhưng hiện tại, hầu hết các bang vẫn cho phép phụ huynh sử dụng hình thức kỷ luật này trong phạm vi gia đình, miễn là không cấu thành tội ngược đãi trẻ em. Tương tự, ở một số quốc gia châu Phi và châu Á, spanking vẫn là một hình thức kỷ luật được chấp nhận rộng rãi trong văn hóa và không bị luật pháp cấm đoán.

Tại Việt Nam, Luật Trẻ em 2016 và các văn bản pháp luật liên quan không cho phép các hành vi bạo lực, xúc phạm danh dự, nhân phẩm trẻ em. Cụ thể, Điều 6 của Luật Trẻ em quy định “nghiêm cấm hành vi bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, bỏ rơi, bỏ mặc, hành hạ, ngược đãi, lạm dụng trẻ em”. Mặc dù không nêu rõ từ “spanking”, nhưng việc gây tổn hại về thể chất hoặc tinh thần cho trẻ em thông qua các hình thức kỷ luật thể chất có thể bị coi là vi phạm pháp luật nếu vượt quá giới hạn cho phép và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Các trường hợp gây thương tích cho trẻ em do spanking có thể bị xử lý theo Bộ luật Hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

Thông tin tham khảo. Vui lòng tham khảo luật sư hoặc chuyên gia tâm lý để có lời khuyên cụ thể cho từng trường hợp.