Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống bị lệch khỏi vị trí ban đầu, xuyên qua bao xơ bị rách, gây chèn ép lên các dây thần kinh hoặc tủy sống. Tình trạng này dẫn đến các biểu hiện khó chịu như đau nhức, tê bì, và hạn chế vận động. Bệnh thường xuất hiện ở cột sống cổ và thắt lưng, phát sinh do quá trình thoái hóa tự nhiên của đĩa đệm hoặc các chấn thương trong sinh hoạt hàng ngày.
Cấu tạo đĩa đệm
Đĩa đệm, một bộ phận quan trọng của cột sống, được cấu thành từ ba phần chính:
- Nhân nhầy: Là phần trung tâm có cấu trúc tương tự gel, đảm nhiệm vai trò giảm xóc và phân tán lực tác động.
- Bao xơ: Đây là lớp vỏ cứng bên ngoài, có chức năng bao bọc và bảo vệ nhân nhầy.
- Mâm sụn: Phần này đóng vai trò là khớp nối giữa đĩa đệm và đốt sống kế cận.
Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm, bao gồm:
- Thoái hóa đĩa đệm: Quá trình lão hóa tự nhiên khiến đĩa đệm dần bị xơ hóa, xuất hiện các vết nứt hoặc rách, làm giảm khả năng chịu lực.
- Chấn thương: Các tai nạn trong lao động, giao thông hoặc chấn thương thể thao có thể gây ra lực tác động mạnh, dẫn đến rách bao xơ đĩa đệm.
- Yếu tố sinh hoạt: Việc mang vác vật nặng không đúng cách, duy trì tư thế làm việc sai, hoặc tình trạng béo phì kéo dài đều tạo áp lực đáng kể lên đĩa đệm, làm tăng nguy cơ thoát vị.
Triệu chứng phổ biến
Khi bị thoát vị đĩa đệm, người bệnh thường trải qua các triệu chứng sau:
- Đau nhức: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, xuất hiện ở vùng thắt lưng hoặc cổ, sau đó lan xuống mông, chân hoặc tay tùy thuộc vào vị trí đĩa đệm bị ảnh hưởng.
- Tê bì, ngứa ran: Cảm giác tê, như kiến bò hoặc kim châm, thường xảy ra ở các bộ phận cơ thể có dây thần kinh bị chèn ép.
- Yếu cơ: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc cầm nắm đồ vật, đi lại, và trong một số trường hợp, cơ bắp có thể bị teo dần.
- Rối loạn cảm giác: Một số trường hợp có thể mất cảm giác hoặc rối loạn cảm giác ở các khu vực như đùi trong, hoặc quanh hậu môn.
Hậu quả
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài. Các biến chứng tiềm ẩn bao gồm teo cơ, liệt chi, và thậm chí có thể gây tàn phế suốt đời, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm và can thiệp y tế kịp thời là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa những hậu quả này.
Làm sao để biết mình bị thoát vị đĩa đệm?
Great question! Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm phổ biến bao gồm đau nhức (ở cổ, lưng, tay, chân), tê bì, ngứa ran, yếu cơ, hoặc cảm giác như kiến bò dọc theo dây thần kinh bị chèn ép. Các dấu hiệu nghiêm trọng hơn như mất cảm giác vùng quanh hậu môn, bí tiểu, đại tiện không tự chủ, hay tình trạng yếu liệt chân cũng cần được chú ý khẩn cấp.
Tại sao lại bị thoát vị?
I can help with that. Thoát vị xảy ra khi có tình trạng tăng áp lực vào một lỗ hổng hoặc điểm yếu ở cơ, mô. Dẫn đến các cơ quan dễ chui qua vị trí điểm yếu. Trong trường hợp thoát vị bẩm sinh, tình trạng này đã có sau khi sinh, sau đó diễn tiến ngày càng nặng hơn.
Bao nhiêu tuổi bị thoát vị?
Căn bệnh này thường gặp ở những người có độ tuổi từ 40 – 75. Đây là độ tuổi có nguy cơ rất cao mắc chứng thoát vị đĩa đệm, vì các thành phần nước bên trong “nhân nhầy” có chiều hướng suy giảm dần.
Làm thế nào để tránh thoát vị đĩa đệm?
2.1 Tập thể dục đều đặn.
2.2 Ngồi làm việc giữ thẳng lưng, tránh ngồi lâu một chỗ mà không vận động.
2.3 Duy trì cân nặng hợp lý
2.4 Không mang vác, nâng vật quá sức.
2.5 Kiên trì áp dụng chế độ ăn uống khoa học.
2.6 Không hút thuốc, không dùng chất kích thích, hạn chế rượu bia.