Đa nang buồng trứng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng

Đa nang buồng trứng (hay Hội chứng buồng trứng đa nang – PCOS) là một tình trạng rối loạn nội tiết tố phức tạp, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đặc trưng của PCOS là sự hình thành nhiều nang nhỏ trong buồng trứng, chúng không chứa hoặc không cho phép trứng phát triển đầy đủ và rụng. Điều này dẫn đến sự gián đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt, tăng mức hormone nam (androgen) gây ra các biểu hiện như mụn trứng cá, rậm lông, và đáng chú ý là có thể gây khó khăn trong việc thụ thai, thậm chí dẫn đến vô sinh.

Nguyên nhân chính gây đa nang buồng trứng

• Rối loạn chức năng phóng noãn: Thay vì trưởng thành và được phóng thích, trứng không rụng mà hình thành các nang nhỏ chứa dịch bên trong buồng trứng. Đây là yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Tăng hormone nam (androgen): Sự dư thừa hormone androgen trong cơ thể làm ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng bình thường, đồng thời gây ra các triệu chứng nhận biết rõ ràng như mọc lông quá mức hoặc nổi mụn.
• Kháng insulin: Cơ thể gặp khó khăn trong việc sử dụng hiệu quả hormone insulin, dẫn đến tình trạng đường huyết tăng cao. Tình trạng này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của PCOS.
• Yếu tố di truyền và môi trường: Có nhiều bằng chứng cho thấy yếu tố di truyền trong gia đình và các yếu tố từ môi trường sống cũng đóng một vai trò nhất định trong sự phát triển của hội chứng này.

Triệu chứng phổ biến của PCOS

• Rối loạn kinh nguyệt: Biểu hiện thường thấy là chu kỳ kinh nguyệt không đều, có thể kéo dài bất thường hoặc thậm chí vô kinh (không có kinh).
• Triệu chứng dư thừa androgen: Bao gồm sự phát triển lông nhiều ở các vùng như mặt, ngực, lưng, hoặc tình trạng rụng tóc theo kiểu hói đầu ở nam giới, cùng với sự xuất hiện của mụn trứng cá dai dẳng.
• Buồng trứng đa nang: Khi siêu âm, hình ảnh buồng trứng sẽ cho thấy sự hiện diện của nhiều nang nhỏ (<10mm) xếp thành chuỗi.
• Béo phì hoặc tăng cân: Do tình trạng kháng insulin, phụ nữ mắc PCOS thường có xu hướng tăng cân hoặc béo phì, đặc biệt là tích tụ mỡ ở vùng bụng.

Biến chứng nguy hiểm cần lưu ý

• Vô sinh hiếm muộn: Rối loạn rụng trứng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở phụ nữ mắc PCOS, do đó việc điều trị sớm là rất quan trọng.
• Nguy cơ ung thư nội mạc tử cung: Niêm mạc tử cung có thể tăng sinh bất thường do thiếu sự cân bằng của progesterone, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.
• Tiểu đường thai kỳ và tiền sản giật: Phụ nữ mang thai mắc PCOS, đặc biệt nếu kèm theo béo phì, có nguy cơ cao mắc các biến chứng thai kỳ như tiểu đường thai kỳ hoặc tiền sản giật, cần được theo dõi sát sao.
• Các vấn đề về tâm lý: Tình trạng này có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tinh thần, gây ra lo âu, trầm cảm hoặc giảm tự tin do các triệu chứng bên ngoài.

Lưu ý quan trọng: PCOS là một rối loạn nội tiết có thể tác động lâu dài đến sức khỏe tổng thể của phụ nữ. Việc chẩn đoán sớm và áp dụng các biện pháp điều trị kịp thời là cực kỳ thiết yếu nhằm ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào, đặc biệt là ở tuổi dậy thì, hãy chủ động thăm khám bác sĩ để được tư vấn và can thiệp y tế sớm nhất.