Tựu trường là gì? Phân biệt với Khai giảng, Ý nghĩa

Ngày tựu trường là khoảng thời gian học sinh và đội ngũ giáo viên chính thức trở lại trường học sau kỳ nghỉ hè kéo dài, nhằm chuẩn bị cho một năm học mới. Thuật ngữ này có nguồn gốc từ Hán Việt, với “tựu” mang ý nghĩa tập trung, tụ họp, và “trường” để chỉ trường lớp. Thông thường, ngày tựu trường sẽ diễn ra sớm hơn so với lễ khai giảng – sự kiện chính thức đánh dấu việc bắt đầu năm học mới – thường vào cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9.

Tại Việt Nam, thời gian tựu trường thường không đồng nhất giữa các cấp học và các địa phương. Ví dụ, học sinh mầm non và tiểu học thường tựu trường muộn hơn một chút so với học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Bộ Giáo dục và Đào tạo thường ban hành khung thời gian năm học, quy định cụ thể ngày tựu trường và khai giảng cho từng năm học. Chẳng hạn, trong năm học 2023-2024, nhiều tỉnh thành như Hà Nội, TP.HCM đã cho học sinh tựu trường vào cuối tháng 8, trước ngày khai giảng chính thức 5/9 khoảng 1-2 tuần.

Ý nghĩa của ngày tựu trường

Ngày tựu trường mang nhiều ý nghĩa quan trọng, góp phần định hình tâm thế cho một năm học mới hiệu quả:

• Tái hội nhập môi trường học đường: Học sinh và thầy cô giáo cùng nhau tập trung tại trường, sẵn sàng khởi động một chu kỳ học tập mới. Đây là dịp để các em làm quen lại với không khí học đường, tạo sự chuyển tiếp nhẹ nhàng từ kỳ nghỉ sang năm học.
• Gắn kết và giao lưu: Đây là cơ hội để học sinh gặp gỡ lại bạn bè và thầy cô sau một kỳ nghỉ dài. Những câu chuyện về kỳ nghỉ hè, những cái ôm, những nụ cười rạng rỡ giúp hình thành không khí nhộn nhịp và sự háo hức cho hành trình học tập sắp tới. Thầy cô cũng có thể chia sẻ kinh nghiệm và động viên học sinh.
• Hoàn tất công tác chuẩn bị: Học sinh sẽ thực hiện các thủ tục cần thiết như nhập học, nhận lớp, tiếp nhận thời khóa biểu, đồng thời ổn định nề nếp và tiến hành ôn tập lại những kiến thức cơ bản từ năm học trước. Giáo viên cũng có thời gian chuẩn bị giáo án, sắp xếp lớp học và nắm bắt tình hình học sinh.
• Làm quen môi trường mới: Đối với những học sinh chuyển cấp (như lên lớp 1, lớp 6, hoặc lớp 10), ngày tựu trường là dịp đặc biệt để họ làm quen và hòa nhập với môi trường học tập hoàn toàn mới, giảm bớt bỡ ngỡ ban đầu. Các trường thường tổ chức các buổi giới thiệu, tham quan trường để các em học sinh khối đầu cấp quen với cơ sở vật chất và các quy định của trường. Chẳng hạn, học sinh lớp 6 ở các trường THCS như THCS Giảng Võ (Hà Nội) hay THCS Nguyễn Du (TP.HCM) thường có buổi tựu trường riêng để làm quen với các thầy cô chủ nhiệm và bạn bè mới.

Phân biệt tựu trường và khai giảng

Mặc dù đều liên quan đến việc bắt đầu năm học, tựu trường và khai giảng có những điểm khác biệt rõ rệt:

• Tựu trường: Là ngày học sinh quay trở lại trường để thực hiện các công tác chuẩn bị trước khi năm học chính thức bắt đầu. Ngày tựu trường có thể diễn ra trước đó vài ngày hoặc vài tuần. Mục đích chính là ổn định nề nếp, chuẩn bị cơ sở vật chất, phân chia lớp học, phổ biến quy định và đôi khi là ôn tập kiến thức cũ. Đây là hoạt động mang tính nội bộ của nhà trường và học sinh.
• Khai giảng: Là buổi lễ long trọng khai mạc năm học mới. Lễ khai giảng thường được tổ chức đồng loạt vào ngày 5 tháng 9 hàng năm trên toàn quốc theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam. Đây là một sự kiện mang tính nghi thức, có sự tham gia của toàn thể học sinh, giáo viên, cán bộ nhà trường, phụ huynh và đôi khi có cả đại diện chính quyền địa phương. Lễ khai giảng thường bao gồm các nghi thức như chào cờ, hát quốc ca, đọc diễn văn khai giảng, đánh trống khai trường và các tiết mục văn nghệ.

Trong thực tế, thời điểm tựu trường có thể diễn ra trước ngày khai giảng chính thức khoảng vài tuần, giúp học sinh có đủ thời gian thích nghi và sẵn sàng cho các hoạt động học tập. Khoảng thời gian từ ngày tựu trường đến ngày khai giảng là “giai đoạn đệm” quan trọng, giúp nhà trường và học sinh có sự chuẩn bị tốt nhất cho một năm học mới. Việc phân biệt rõ ràng giữa hai khái niệm này giúp hiểu rõ hơn về quy trình bắt đầu một năm học tại Việt Nam.

Tựu trường trong bối cảnh đặc biệt

Trong những năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn dịch bệnh COVID-19 bùng phát, khái niệm tựu trường đã có những thay đổi đáng kể. Nhiều trường học phải tổ chức tựu trường trực tuyến, hoặc chia ca, chia lớp để đảm bảo giãn cách xã hội. Điều này đã đặt ra nhiều thách thức cho cả học sinh, giáo viên và phụ huynh trong việc thích nghi với hình thức học tập mới. Tuy nhiên, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ý nghĩa cốt lõi của ngày tựu trường – sự chuẩn bị và tái kết nối với môi trường học đường – vẫn được duy trì.

Nhìn chung, ngày tựu trường là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của một hành trình tri thức mới. Nó không chỉ là việc quay lại trường học mà còn là sự chuẩn bị về tâm lý, kiến thức và nề nếp để học sinh có thể đạt được những kết quả tốt nhất trong năm học.