Either or là gì? Cấu trúc, cách dùng và ví dụ chi tiết

“Either… or…” là một cấu trúc ngữ pháp tiếng Anh biểu thị sự lựa chọn giữa hai khả năng, đối tượng hoặc phương án. Cấu trúc này nhấn mạnh rằng chỉ một trong hai điều được nêu sẽ xảy ra. Nó được sử dụng trong các câu khẳng định để chỉ ra rằng có ít nhất một lựa chọn chính xác trong hai lựa chọn được đưa ra.

Trong tiếng Việt, cấu trúc either or là gì có thể được hiểu tương đương như “hoặc… hoặc…”, “một là… hai là…”, hay “cái này hoặc cái kia”. Nó giúp người nói hoặc người viết trình bày các lựa chọn một cách rõ ràng, tránh sự mơ hồ.

Cách dùng cấu trúc “Either… or…”

Cấu trúc này có nhiều ứng dụng linh hoạt trong giao tiếp và viết lách, giúp diễn đạt ý tưởng một cách chính xác và mạch lạc.

Diễn tả sự lựa chọn giữa hai đối tượng

Cấu trúc này được áp dụng để trình bày một trong hai sự vật, sự việc hoặc người có thể được chọn. Các đối tượng này có thể là danh từ, đại từ, hoặc cụm danh từ.

• Ví dụ 1: Bạn có thể thưởng thức either trà or cà phê. (You can have either tea or coffee.)
• Trong ví dụ này, lựa chọn là giữa “trà” và “cà phê”. Một quán cà phê nổi tiếng ở TP.HCM như The Coffee House thường đưa ra lựa chọn này cho khách hàng.
• Ví dụ 2: Cô ấy là either một giáo viên or một nhà văn. (She is either a teacher or a writer.)
• Ở đây, cấu trúc dùng để chỉ hai nghề nghiệp có thể có của cô ấy.
• Ví dụ 3: Chúng ta có thể gặp either anh Long or chị Mai tại buổi họp. (We can meet either Long or Mai at the meeting.)
• Ví dụ này chỉ định hai người cụ thể có thể xuất hiện.

Kết nối hai mệnh đề hoặc cụm từ

Cấu trúc “Either… or…” cũng được dùng để liên kết hai khả năng có thể xảy ra trong một câu, mang lại sự rõ ràng về các lựa chọn. Các cụm từ này có thể là động từ, cụm động từ, cụm giới từ, hoặc mệnh đề.

• Ví dụ 1: Bạn có thể either đi công viên or ở nhà. (You can either go to the park or stay at home.)
• Hai hành động “đi công viên” và “ở nhà” được đưa ra làm lựa chọn. Một buổi chiều cuối tuần ở Hà Nội, bạn có thể chọn đi dạo ở công viên Thống Nhất hoặc thư giãn tại nhà.
• Ví dụ 2: Chúng ta có thể either đi tàu or lái xe đến bãi biển. (We can either take the train or drive to the beach.)
• Hai phương tiện di chuyển khác nhau được đưa ra. Chi phí đi tàu hỏa từ Hà Nội đến Đà Nẵng có thể khoảng 500.000 VNĐ, trong khi lái xe riêng có thể tốn hơn về xăng và phí đường bộ.
• Ví dụ 3: Anh ấy sẽ either học tiếng Anh or tiếng Pháp vào mùa hè này. (He will either learn English or French this summer.)
• Hai môn học được đưa ra làm lựa chọn.

Lưu ý quan trọng về chia động từ

Khi cấu trúc “Either… or…” đứng ở vị trí đầu câu, động từ theo sau sẽ được chia theo danh từ hoặc tân ngữ đứng ngay sau “or”. Điều này đảm bảo sự hòa hợp ngữ pháp chính xác. Đây là một điểm ngữ pháp quan trọng khi tìm hiểu either or là gì.

• Ví dụ 1: Either bố tôi or các anh tôi đang đến. (Either my father or my brothers are coming.)
• Ở đây, “brothers” (số nhiều) đứng sau “or”, nên động từ chia là “are”.
• Ví dụ 2: Either cô giáo or học sinh đang giải thích bài tập. (Either the teacher or the students are explaining the exercise.)
• “Students” là danh từ số nhiều đứng sau “or”, do đó động từ “are” được sử dụng.
• Ví dụ 3: Either chiếc xe máy or chiếc ô tô cần được sửa chữa. (Either the motorbike or the cars need repair.)
• “Cars” là danh từ số nhiều đứng sau “or”, nên động từ “need” được chia theo số nhiều.

Để đạt hiệu quả giao tiếp tối ưu, hãy đảm bảo các lựa chọn được đưa ra sau “either” và “or” có cùng dạng ngữ pháp (ví dụ: hai danh từ, hai động từ, hai cụm giới từ). Sự song song về cấu trúc này giúp câu văn rõ ràng và dễ hiểu.

Phân biệt “Either… or…” với “Neither… nor…”

Khi tìm hiểu either or là gì, nhiều người cũng thắc mắc về cấu trúc tương tự “Neither… nor…”. Hai cấu trúc này thường gây nhầm lẫn nhưng mang ý nghĩa trái ngược nhau.

• “Either… or…”: Biểu thị sự lựa chọn một trong hai khả năng. Ít nhất một lựa chọn là đúng hoặc có thể xảy ra.
• Ví dụ: You can either call me or send me an email. (Bạn có thể gọi cho tôi hoặc gửi email cho tôi.) – Có hai cách để liên lạc và bạn có thể chọn một trong hai.
• “Neither… nor…”: Biểu thị sự không phải cái này cũng không phải cái kia. Cả hai lựa chọn đều không đúng hoặc không xảy ra.
• Ví dụ: Neither my father nor my mother is home. (Bố tôi cũng không mẹ tôi ở nhà.) – Cả bố và mẹ đều không có ở nhà.

Khi sử dụng “Neither… nor…”, động từ thường được chia theo danh từ hoặc tân ngữ đứng sau “nor” (tương tự như “Either… or…”). Tuy nhiên, trong văn phong không trang trọng, đôi khi người ta cũng chia động từ theo số ít khi cả hai chủ thể đều là số ít, dù chủ thể sau “nor” là số nhiều. Để đảm bảo ngữ pháp chính xác, nên chia theo chủ thể gần nhất.

Ứng dụng của “Either… or…” trong đời sống và công việc

Cấu trúc “Either… or…” được sử dụng rộng rãi trong nhiều tình huống, từ giao tiếp hàng ngày đến các văn bản chuyên nghiệp.

• Trong giao tiếp hàng ngày:
• Khi bạn đưa ra lựa chọn cho bạn bè hoặc người thân: “Chúng ta có thể either ăn phở or bún chả tối nay.” (Hai món ăn phổ biến ở Việt Nam).
• Khi bạn giải thích hai khả năng xảy ra: “Trận đấu có thể either bị hoãn or tiếp tục dưới mưa.”
• Trong kinh doanh và công việc:
• Khi đưa ra phương án cho đối tác: “Chúng ta có thể either đầu tư vào dự án A or dự án B.” Quyết định này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận ước tính, ví dụ dự án A có thể mang lại 15% lợi nhuận, trong khi dự án B là 12%.
• Khi thiết lập điều kiện: “Để hoàn thành công việc đúng hạn, bạn phải either làm thêm giờ or xin hỗ trợ từ đồng nghiệp.”
• Trong các hợp đồng, điều khoản thường sử dụng cấu trúc này để định rõ các lựa chọn hoặc điều kiện. Ví dụ, điều khoản thanh toán có thể là “Khách hàng phải thanh toán either bằng chuyển khoản ngân hàng or bằng thẻ tín dụng.”

Hiểu rõ either or là gì và cách sử dụng nó sẽ giúp bạn diễn đạt ý tưởng một cách rành mạch, hiệu quả hơn trong tiếng Anh, đặc biệt khi cần trình bày các lựa chọn hoặc khả năng.