HbA1c là một xét nghiệm máu chuyên biệt, cho phép đánh giá mức đường huyết trung bình của một người trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 tháng gần nhất. Chỉ số này phản ánh tỷ lệ hemoglobin trong hồng cầu đã liên kết với đường glucose, và được áp dụng rộng rãi để chẩn đoán, theo dõi tình trạng tiền đái tháo đường cùng bệnh đái tháo đường, đồng thời đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị và góp phần ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm từ bệnh tiểu đường.
HbA1c hoạt động như thế nào?
- Định nghĩa: HbA1c là một dạng hemoglobin đặc biệt được hình thành khi các phân tử đường glucose trong máu gắn kết chặt chẽ với hemoglobin – protein chịu trách nhiệm vận chuyển oxy bên trong hồng cầu.
- Cơ chế: Khi nồng độ đường trong máu tăng cao, tỷ lệ hemoglobin bị gắn kết với đường (tức là HbA1c) cũng sẽ gia tăng tương ứng.
- Thời gian phản ánh: Do hồng cầu có vòng đời trung bình khoảng 90 đến 120 ngày, chỉ số HbA1c có khả năng phản ánh chính xác mức đường huyết trung bình trong khoảng thời gian 2 đến 3 tháng đó.
Tại sao xét nghiệm HbA1c lại thiết yếu?
- Chẩn đoán: Hỗ trợ việc xác định sớm tình trạng tiền đái tháo đường và bệnh đái tháo đường, mở ra cơ hội can thiệp kịp thời.
- Theo dõi điều trị: Cho phép các chuyên gia y tế đánh giá hiệu quả kiểm soát đường huyết của bệnh nhân và điều chỉnh kế hoạch điều trị một cách linh hoạt, mang lại kết quả tốt nhất.
- Ngăn ngừa biến chứng: Thông qua việc theo dõi chỉ số này, bệnh nhân và bác sĩ có thể chủ động phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, bao gồm bệnh võng mạc, suy thận mãn tính, và các vấn đề về tim mạch.
Cách đọc kết quả HbA1c:
- Bình thường: Mức HbA1c thường duy trì dưới 5.7%.
- Tiền đái tháo đường: Chỉ số nằm trong khoảng từ 5.7% đến 6.4%.
- Đái tháo đường: Khi HbA1c đạt từ 6.5% trở lên, đây là dấu hiệu của bệnh đái tháo đường. Lưu ý: Việc đọc kết quả cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa để có chẩn đoán chính xác nhất.
Chỉ số HbA1c bao nhiêu là nguy hiểm?
Bình thường HbA1c chiếm 4-6% trong toàn bộ hemoglobin. Chỉ số HbA1c cao khi tăng trên bình thường 1% tương ứng với giá trị đường huyết bạn tăng lên 30mg/dl hay 1.7mmol/l. Khi HbA1c > 6.5% chứng tỏ bạn đang kiểm soát đường huyết kém. Khi HbA1c < 6.5% cho thấy bạn đang kiểm soát đường huyết tốt.
HbA1c bao nhiêu thì phải dùng thuốc?
Good point! Nếu HbA1c ≥ 6.5% thì bác sĩ sẽ xem xét sử dụng thuốc hoặc insulin.
HbA1c bao nhiêu thì tiêm insulin?
Ngoài ra, nếu mức HbA1c (chỉ số glucose máu trung bình trong 2 – 3 tháng) cao hơn 6,5%, bác sĩ có thể khuyến nghị bắt đầu hoặc điều chỉnh liệu pháp insulin.
Làm sao để giảm chỉ số HbA1c?
Để giảm chỉ số HbA1c, bạn cần kết hợp các biện pháp như thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh (ưu tiên rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn), tập thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và giảm căng thẳng. Việc duy trì một lối sống khoa học, tuân thủ điều trị và theo dõi sức khỏe thường xuyên là chìa khóa để kiểm soát tốt HbA1c và ngăn ngừa biến chứng.