APEC là gì? Mục tiêu, thành viên và vai trò của Việt Nam

APEC, tên viết tắt của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (Asia-Pacific Economic Cooperation), là một diễn đàn khu vực gồm 21 nền kinh tế thành viên. Diễn đàn này thành lập vào năm 1989, với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thương mại và đầu tư bền vững khắp khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Việt Nam trở thành thành viên từ năm 1998. Diễn đàn APEC không phải một tổ chức quốc tế mang tính ràng buộc pháp lý, mà là một diễn đàn hợp tác không chính thức, cho phép các thành viên có sự linh hoạt trong việc thực thi các cam kết đã đề ra. Vai trò của APEC ngày càng quan trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.

Mục tiêu chính của APEC

APEC tập trung vào các mục tiêu thiết yếu, bao gồm:

• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong toàn khu vực. APEC hướng tới việc tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, khuyến khích các hoạt động kinh tế, từ đó nâng cao mức sống cho người dân trong khu vực.
• Tăng cường các mối quan hệ cả về kinh tế và chính trị giữa các nền kinh tế thành viên. APEC tạo ra một nền tảng đối thoại, nơi các nhà lãnh đạo và quan chức cấp cao có thể trao đổi quan điểm, xây dựng lòng tin và giải quyết các vấn đề chung, góp phần vào sự ổn định và thịnh vượng của khu vực.
• Hỗ trợ mạnh mẽ cho thương mại và đầu tư tự do, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển chung. APEC thúc đẩy việc dỡ bỏ các rào cản thương mại, đơn giản hóa thủ tục hải quan và khuyến khích dòng vốn đầu tư xuyên biên giới, giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường và nguồn lực mới.

Các nền kinh tế thành viên của APEC

APEC hiện có 21 thành viên, bao gồm: Úc, Brunei Darussalam, Canada, Chile, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Hồng Kông (Trung Quốc), Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Peru, Philippines, Liên bang Nga, Singapore, Đài Bắc Trung Hoa, Thái Lan, Hoa Kỳ và Việt Nam. Các nền kinh tế này chiếm một phần đáng kể GDP và thương mại toàn cầu, cho thấy tầm ảnh hưởng của APEC đối với kinh tế thế giới.

Vai trò và đóng góp của Việt Nam trong APEC

Kể từ khi gia nhập APEC vào năm 1998, Việt Nam đã thể hiện sự tích cực trong việc tham gia vào nhiều hoạt động và chương trình của diễn đàn. Việc trở thành thành viên APEC đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển.

Việt Nam đã hai lần đăng cai tổ chức Hội nghị APEC, với lần đầu tiên vào năm 2006 tại Hà Nội và lần thứ hai vào năm 2017 tại Đà Nẵng. Hội nghị APEC 2006 tại Hà Nội đã thông qua Tuyên bố Hà Nội về “Hướng tới một cộng đồng APEC năng động vì sự phát triển bền vững và thịnh vượng”. Sự kiện này thu hút sự tham gia của các nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới, khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hội nghị APEC 2017 tại Đà Nẵng diễn ra với chủ đề “Tạo động lực mới, vun đắp tương lai chung”. Hội nghị này đã thông qua Tuyên bố Đà Nẵng, đề ra các định hướng hợp tác mới về kết nối khu vực, tăng trưởng bao trùm và phát triển nguồn nhân lực. Sự kiện này không chỉ gây tiếng vang lớn về mặt ngoại giao mà còn tạo ra những tác động tích cực đến du lịch và đầu tư tại Đà Nẵng, với lượng khách quốc tế tăng đáng kể trong các năm tiếp theo. Ví dụ, theo số liệu từ Sở Du lịch Đà Nẵng, lượng khách du lịch đến thành phố năm 2018 đạt gần 7,6 triệu lượt, tăng 15,5% so với năm 2017, trong đó khách quốc tế tăng 23,3%.

Nhìn về tương lai, Việt Nam sẽ tiếp tục là nước chủ nhà của Hội nghị APEC vào năm 2027, dự kiến diễn ra tại Phú Quốc, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình hội nhập và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế. Việc liên tục đăng cai các sự kiện lớn của APEC cho thấy sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế vào năng lực tổ chức và vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong khu vực. Điều này cũng mang lại cơ hội lớn cho Phú Quốc, một hòn đảo du lịch nổi tiếng của Việt Nam, để quảng bá hình ảnh và thu hút đầu tư. Các sự kiện APEC không chỉ là nơi các nhà lãnh đạo thảo luận chính sách mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các công ty trong lĩnh vực công nghệ thông tin và logistics, giao lưu và tìm kiếm đối tác, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

Việt Nam cũng tích cực tham gia vào các sáng kiến và nhóm công tác của APEC, đóng góp vào việc xây dựng các chính sách và chương trình hợp tác. Các lĩnh vực mà Việt Nam đặc biệt quan tâm bao gồm phát triển nguồn nhân lực, tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), và tăng cường kết nối khu vực. Việt Nam đã đề xuất nhiều sáng kiến thiết thực, như thúc đẩy phát triển kinh tế số và ứng dụng công nghệ thông tin trong các ngành kinh tế, góp phần vào sự phát triển chung của APEC và khu vực.