Diclofenac là thuốc gì? Công dụng, liều dùng và lưu ý

Diclofenac là một loại thuốc thuộc nhóm kháng viêm không steroid (NSAID), được ứng dụng rộng rãi để kiểm soát các tình trạng đau, sưng và viêm. Thuốc này phát huy tác dụng trong nhiều bệnh lý khác nhau, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, các cơn đau phát sinh do chấn thương và đau bụng kinh. Cơ chế hoạt động của diclofenac là thông qua việc ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), từ đó ngăn chặn quá trình hình thành prostaglandin – một chất trung gian gây viêm. Thuốc được bào chế với nhiều dạng thức đa dạng, bao gồm viên nén, dung dịch tiêm, gel bôi ngoài da và thuốc nhỏ mắt.

Công dụng chính của Diclofenac

• Giảm đau và chống viêm: Diclofenac đặc biệt hiệu quả trong việc điều trị các bệnh lý cơ xương khớp mạn tính như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp và viêm cột sống dính khớp. Tại Việt Nam, các bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy thường sử dụng diclofenac trong phác đồ điều trị các trường hợp viêm khớp.
• Kiểm soát đau cấp tính: Thuốc hỗ trợ làm dịu các cơn đau sau phẫu thuật, giảm đau do chấn thương và các tình trạng viêm cấp tính khác. Ví dụ, sau phẫu thuật chỉnh hình hoặc chấn thương thể thao, diclofenac có thể được chỉ định để kiểm soát cơn đau.
• Giảm đau bụng kinh: Diclofenac là một lựa chọn hữu ích để xử lý các triệu chứng đau bụng kinh nguyên phát, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho phụ nữ. Khoảng 70-90% phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi sinh sản gặp phải đau bụng kinh, và diclofenac là một trong những lựa chọn phổ biến để giảm nhẹ triệu chứng này.
• Hỗ trợ điều trị đau nửa đầu: Ở người trưởng thành, diclofenac có thể được cân nhắc sử dụng để làm giảm mức độ nghiêm trọng của các cơn đau nửa đầu.

Các dạng bào chế phổ biến

• Dạng uống: Bao gồm viên nén và viên nang, với các hàm lượng thường gặp như 25mg, 50mg hoặc 100mg, mang lại sự linh hoạt trong liều dùng. Các sản phẩm diclofenac dạng uống phổ biến trên thị trường Việt Nam có thể kể đến như Voltaren (Novartis), Diclofenac Stada, hoặc Diclofenac Dược Hậu Giang.
• Dạng tiêm: Dung dịch tiêm, ví dụ như ống 75mg/2ml, thường được sử dụng trong các trường hợp cần tác dụng nhanh chóng hoặc khi bệnh nhân không thể dùng thuốc đường uống. Dạng tiêm thường được sử dụng trong môi trường bệnh viện hoặc phòng khám.
• Dạng dùng ngoài: Gel bôi ngoài da cho phép tác động trực tiếp lên vùng bị viêm, giảm thiểu tác dụng phụ toàn thân. Các loại gel diclofenac như Voltaren Emulgel được nhiều người Việt tin dùng cho các trường hợp đau cơ, bong gân nhẹ.
• Các dạng khác: Ngoài ra, thuốc còn có dạng thuốc đạn và thuốc nhỏ mắt, phục vụ cho những mục đích điều trị chuyên biệt. Thuốc nhỏ mắt diclofenac được dùng trong một số trường hợp viêm nhiễm mắt.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng Diclofenac

• Liều lượng tối thiểu hiệu quả: Để giảm thiểu rủi ro tác dụng phụ, người bệnh nên bắt đầu với liều thấp nhất mang lại hiệu quả điều trị và duy trì trong thời gian ngắn nhất có thể. Việc tự ý tăng liều có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn.
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Mọi quyết định về liều dùng và chỉ định cụ thể của diclofenac cần phải dựa trên sự thăm khám và hướng dẫn chi tiết từ bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng thuốc mà không có sự tư vấn y tế.
• Đối với trẻ em: Hiện tại, diclofenac không được khuyến nghị sử dụng cho trẻ em do chưa có đầy đủ dữ liệu về liều lượng và chỉ định an toàn cho đối tượng này.
• Tác dụng phụ tiềm ẩn: Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa (như loét dạ dày, chảy máu tiêu hóa), chức năng gan, hoặc gây ra các phản ứng dị ứng, nhất là ở những bệnh nhân có tiền sử hen suyễn. Tỷ lệ loét dạ dày tá tràng do sử dụng NSAID nói chung, trong đó có diclofenac, ước tính khoảng 15-30% ở những người dùng thuốc kéo dài.
• Chống chỉ định nghiêm ngặt: Tuyệt đối không sử dụng diclofenac cho người có tiền sử mẫn cảm với thành phần của thuốc, người bị loét dạ dày tiến triển, hen suyễn nặng, rối loạn đông máu, hoặc mắc các bệnh lý tim mạch (như suy tim, nhồi máu cơ tim gần đây), gan, thận nghiêm trọng.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.