IUI là gì? Quy trình và đối tượng chỉ định IUI

IUI (Intrauterine Insemination), hay còn được biết đến là bơm tinh trùng vào buồng tử cung, là một phương pháp hỗ trợ sinh sản được áp dụng nhằm gia tăng khả năng thụ thai cho các cặp vợ chồng gặp tình trạng vô sinh hiếm muộn. Trong quy trình này, tinh trùng sau khi trải qua quá trình lọc rửa kỹ lưỡng sẽ được đưa trực tiếp vào tử cung của người phụ nữ vào đúng thời điểm rụng trứng. Mục đích chính là tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng có thể tiếp cận và thụ tinh với trứng, từ đó nâng cao cơ hội mang thai thành công.

Phương pháp IUI thường được ưu tiên lựa chọn trước khi cân nhắc đến các kỹ thuật phức tạp hơn như thụ tinh ống nghiệm (IVF), bởi tính an toàn, chi phí hợp lý và quy trình thực hiện tương đối đơn giản.

IUI là gì? Hiểu rõ về phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung

Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) là một kỹ thuật hỗ trợ sinh sản được thực hiện bằng cách đưa trực tiếp tinh trùng đã qua xử lý vào buồng tử cung của người phụ nữ. Quá trình này được thực hiện vào khoảng thời gian trứng rụng, nhằm rút ngắn quãng đường di chuyển của tinh trùng đến trứng, tăng khả năng thụ tinh.

IUI là gì và nó khác biệt thế nào so với thụ thai tự nhiên? Thông thường, tinh trùng phải trải qua một hành trình dài từ âm đạo, qua cổ tử cung, tử cung và ống dẫn trứng để gặp trứng. Trong hành trình này, nhiều tinh trùng yếu hoặc kém chất lượng sẽ bị loại bỏ. Với IUI, tinh trùng chất lượng cao đã được chọn lọc sẽ được đưa thẳng vào tử cung, bỏ qua các rào cản ban đầu ở cổ tử cung, từ đó tối ưu hóa cơ hội gặp trứng và thụ tinh.

Quy trình thực hiện IUI

Quy trình thực hiện IUI được tiến hành một cách cẩn trọng và theo dõi sát sao bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa. Các bước chính bao gồm:

1. Kích trứng

Người phụ nữ sẽ được chỉ định sử dụng thuốc kích thích buồng trứng. Mục tiêu là giúp các nang trứng phát triển đạt kích thước tối ưu và rụng đúng chu kỳ. Thuốc có thể là dạng viên uống (ví dụ: Clomiphene Citrate) hoặc thuốc tiêm (ví dụ: Gonadotropin). Việc lựa chọn loại thuốc và liều lượng phù hợp phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, độ tuổi và phản ứng của buồng trứng mỗi bệnh nhân.

2. Theo dõi bằng siêu âm

Bác sĩ tiến hành siêu âm định kỳ để giám sát chặt chẽ quá trình phát triển của các nang trứng. Siêu âm giúp đánh giá số lượng và kích thước của nang trứng, độ dày niêm mạc tử cung. Dựa trên kết quả siêu âm, bác sĩ sẽ xác định thời điểm thích hợp để gây rụng trứng. Thông thường, siêu âm được thực hiện 2-3 ngày một lần cho đến khi nang trứng đạt kích thước mong muốn (thường là 18-20mm).

3. Gây rụng trứng

Khi trứng đã trưởng thành theo tiêu chuẩn, một mũi tiêm thuốc kích thích rụng trứng (thường là hCG) sẽ được thực hiện. Mục đích là để đảm bảo trứng rụng vào thời điểm thích hợp, thường là khoảng 36-40 giờ sau mũi tiêm. Việc canh đúng thời điểm rụng trứng là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của quy trình IUI.

4. Lấy và lọc rửa tinh trùng

Song song với việc theo dõi trứng, người chồng sẽ cung cấp mẫu tinh dịch. Mẫu này sau đó được xử lý trong phòng thí nghiệm để chọn lọc ra những tinh trùng có chất lượng tốt nhất, khả năng di chuyển và hình thái bình thường. Quá trình lọc rửa giúp loại bỏ tinh tương, các tế bào chết và vi khuẩn, đồng thời tập trung những tinh trùng khỏe mạnh nhất trong một thể tích nhỏ. Quá trình này mất khoảng 1-2 giờ.

5. Bơm tinh trùng

Sử dụng một ống thông chuyên dụng, một lượng tinh trùng đã được lọc rửa sẽ được bơm nhẹ nhàng vào khoang tử cung của người vợ. Quá trình này thường diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 2-5 phút và ít gây đau đớn. Sau khi bơm, người phụ nữ có thể được yêu cầu nằm nghỉ khoảng 10-15 phút.

Tổng chi phí cho một chu kỳ IUI tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam như Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Từ Dũ, hoặc Bệnh viện Hùng Vương thường dao động từ 5 triệu đến 15 triệu VND, tùy thuộc vào loại thuốc kích trứng và các xét nghiệm đi kèm. Con số này thấp hơn đáng kể so với chi phí của IVF, vốn có thể lên tới 70-150 triệu VND mỗi chu kỳ.

Đối tượng chỉ định IUI

Phương pháp IUI không phải là lựa chọn cho tất cả các trường hợp vô sinh hiếm muộn. Các trường hợp thường được xem xét chỉ định IUI bao gồm:

• Vô sinh do yếu tố tinh trùng nhẹ hoặc trung bình: Các cặp vợ chồng hiếm muộn do yếu tố tinh trùng (ví dụ: tinh trùng yếu, số lượng ít hoặc chất lượng kém nhưng vẫn đủ để lọc rửa). Nếu tinh trùng quá yếu hoặc không có tinh trùng, IUI sẽ không hiệu quả.
• Phụ nữ mắc lạc nội mạc tử cung ở mức độ nhẹ: Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai tự nhiên. IUI có thể giúp tăng cơ hội mang thai.
• Trường hợp có yếu tố bất lợi tại cổ tử cung: Ví dụ, cổ tử cung hẹp, có sẹo hoặc chất nhầy cổ tử cung không thuận lợi, gây cản trở sự di chuyển của tinh trùng vào tử cung.
• Rối loạn phóng noãn: Phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt không đều, khó xác định ngày rụng trứng hoặc không rụng trứng. IUI kết hợp với kích trứng giúp kiểm soát thời điểm rụng trứng.
• Vô sinh hiếm muộn không tìm được nguyên nhân rõ ràng: Đây là những cặp vợ chồng đã thăm khám nhưng không xác định được nguyên nhân cụ thể gây vô sinh. IUI là một trong những lựa chọn đầu tiên được thử.
• Vô sinh do yếu tố miễn dịch: Trong một số trường hợp, cơ thể người phụ nữ sản xuất kháng thể chống lại tinh trùng của chồng. Việc bơm tinh trùng trực tiếp vào tử cung có thể giúp vượt qua rào cản này.

Tỷ lệ thành công của IUI tại Việt Nam thường dao động từ 10% đến 20% mỗi chu kỳ, tùy thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ, nguyên nhân vô sinh và chất lượng tinh trùng. Ví dụ, một nghiên cứu tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy tỷ lệ thành công IUI ở phụ nữ dưới 35 tuổi cao hơn đáng kể so với nhóm trên 40 tuổi.

Ưu điểm và hạn chế của phương pháp IUI

Phương pháp IUI sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, nhưng cũng có những hạn chế cần cân nhắc.

Ưu điểm

• Đơn giản và an toàn: Đây là một trong những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đơn giản, có độ an toàn cao và ít xâm lấn hơn so với các phương pháp khác như IVF.
• Chi phí thấp: So với IVF, chi phí thực hiện IUI tương đối thấp, giúp nhiều cặp vợ chồng có thể tiếp cận.
• Quy trình nhanh gọn: Quá trình bơm tinh trùng thường diễn ra nhanh chóng, chỉ mất vài phút, giúp giảm thiểu sự khó chịu cho bệnh nhân.
• Tăng cơ hội thụ tinh tự nhiên: IUI giúp rút ngắn đáng kể khoảng cách di chuyển của tinh trùng đến trứng, tạo môi trường thuận lợi hơn cho quá trình thụ tinh tự nhiên diễn ra.
• Ít tác dụng phụ: So với việc phải dùng thuốc kích trứng liều cao trong IVF, IUI thường sử dụng liều thấp hơn, giảm nguy cơ mắc hội chứng quá kích buồng trứng.

Hạn chế

• Tỷ lệ thành công không cao: Tỷ lệ thành công của IUI thấp hơn so với IVF. Nhiều cặp vợ chồng có thể cần thực hiện nhiều chu kỳ IUI mới đạt được kết quả mong muốn.
• Phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Sự thành công của IUI phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng tinh trùng, khả năng rụng trứng của người phụ nữ, tình trạng ống dẫn trứng (phải thông ít nhất một bên ống dẫn trứng).
• Nguy cơ đa thai: Việc sử dụng thuốc kích trứng có thể làm tăng nguy cơ mang đa thai (sinh đôi, sinh ba), mặc dù tỷ lệ này thấp hơn so với IVF.
• Không phù hợp với mọi trường hợp: IUI không hiệu quả với các trường hợp vô sinh nặng như tắc cả hai ống dẫn trứng, tinh trùng quá yếu hoặc không có tinh trùng.

Lời khuyên cho các cặp vợ chồng cân nhắc IUI

Để tăng hiệu quả, các cặp vợ chồng cần tuân thủ đúng lịch hẹn và hướng dẫn của bác sĩ. Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại là rất quan trọng. Tại Việt Nam, nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện Hùng Vương (TP.HCM), hay Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (Hà Nội và TP.HCM) đều có chuyên khoa hỗ trợ sinh sản với kinh nghiệm lâu năm trong thực hiện IUI.

Trước khi quyết định thực hiện IUI, các cặp vợ chồng nên thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa để hiểu rõ về quy trình, tỷ lệ thành công, rủi ro và các lựa chọn thay thế phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình. Việc duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng cân bằng và tinh thần lạc quan cũng góp phần quan trọng vào sự thành công của quá trình điều trị.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.