Loki là ai? Thần thoại Bắc Âu hay MCU?

Thuật ngữ “Loki” thường gây nhầm lẫn, có thể đề cập đến thần lừa lọc trong thần thoại Bắc Âu cổ đại hoặc nhân vật Loki trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU). Phiên bản MCU, do diễn viên Tom Hiddleston thủ vai, là một sáng tạo dựa trên vị thần Bắc Âu gốc. Câu chuyện của anh trong MCU xoay quanh hành trình phát triển bản thân với vai trò Thần lừa lọc, bao gồm những sự kiện then chốt trong các bộ phim và loạt phim mang tên anh.

1. Loki trong Thần thoại Bắc Âu

Trong thần thoại Bắc Âu, Loki là một nhân vật phức tạp, thường được miêu tả là một vị thần lừa lọc, ranh mãnh và có khả năng biến hình. Ông không hoàn toàn thuộc phe thiện cũng không hoàn toàn thuộc phe ác, mà thường hành động theo ý muốn của bản thân, đôi khi giúp đỡ các vị thần Asgard, đôi khi lại gây ra rắc rối lớn.

Nguồn gốc và Gia đình

Loki là con trai của người khổng lồ Fárbauti và Laufey (đôi khi được gọi là Nál). Điều thú vị là, mặc dù là người khổng lồ, Loki lại được Odin, thủ lĩnh của các vị thần Aesir, kết nghĩa huynh đệ. Điều này cho phép Loki sống ở Asgard, nơi ông thường xuyên tương tác với các vị thần khác như Thor, Freya, và Heimdall. Ông có ba đứa con nổi tiếng với nữ khổng lồ Angrboða: Fenrir (con sói khổng lồ), Jörmungandr (rắn Midgard), và Hel (nữ thần cai quản cõi chết). Ngoài ra, ông còn là mẹ của Sleipnir, con ngựa tám chân của Odin, sau khi biến thành một con ngựa cái để dụ dỗ một con ngựa đực.

Vai trò và Đặc điểm

Loki là một bậc thầy về lừa gạt, thủ đoạn và phép thuật. Ông có khả năng thay đổi hình dạng thành động vật hoặc người khác, và thường sử dụng tài năng này để gây ra hỗn loạn hoặc đạt được mục đích của mình. Ông nổi tiếng với trí thông minh sắc bén, khả năng ăn nói khéo léo và sự thiếu tôn trọng đối với các quy tắc và truyền thống.

Một trong những câu chuyện nổi tiếng liên quan đến Loki là việc ông đã lừa Hoder giết chết Baldr, vị thần ánh sáng và vẻ đẹp, bằng một mũi tên làm từ cây tầm gửi. Đây được coi là một trong những sự kiện dẫn đến Ragnarök, ngày tận thế của các vị thần. Tuy nhiên, Loki cũng có những lúc giúp đỡ các vị thần, như khi ông giúp Thor lấy lại cây búa Mjolnir bị đánh cắp hoặc khi ông giúp xây dựng bức tường Asgard. Sự đa diện này khiến Loki trở thành một trong những nhân vật thú vị và khó đoán nhất trong thần thoại Bắc Âu.

2. Loki trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU)

Phiên bản Loki trong MCU là một nhân vật được xây dựng lại, lấy cảm hứng từ thần thoại nhưng có những nét riêng biệt đáng kể. Anh là một trong những nhân vật phản diện được yêu thích nhất và phức tạp nhất của MCU, với một hành trình phát triển nhân vật đầy biến động.

Đặc điểm và Năng lực

Trong MCU, Loki được giới thiệu là em trai nuôi của Thor và cũng là một vị thần lừa lọc. Anh là con của Laufey, thủ lĩnh của tộc Người Khổng Lồ Băng, nhưng đã bị Odin nhận nuôi từ khi còn nhỏ và nuôi dưỡng ở Asgard. Loki sở hữu sự tinh thông vượt trội trong việc sử dụng nhiều loại phép thuật và ảo thuật, bao gồm ảo ảnh, dịch chuyển tức thời, thao túng tâm trí, và khả năng thay đổi hình dạng. Anh cũng có sức mạnh siêu phàm, khả năng chống chịu cao và tuổi thọ kéo dài. Trí tuệ sắc bén, tài hùng biện và khả năng lên kế hoạch phức tạp là những đặc điểm nổi bật của Loki.

Lần xuất hiện đầu tiên và Hành trình trong MCU

Loki lần đầu tiên ra mắt công chúng trong MCU trong bộ phim Thor (2011), nơi anh được khắc họa là một người em trai ghen tị và tìm cách chiếm đoạt ngai vàng Asgard từ Thor. Sau đó, anh trở thành nhân vật phản diện chính trong The Avengers (2012), lãnh đạo một đội quân Chitauri tấn công New York dưới sự chỉ đạo của Thanos.

Hành trình của Loki tiếp tục qua các bộ phim Thor: The Dark World (2013), Thor: Ragnarok (2017) và Avengers: Infinity War (2018). Trong quá trình này, nhân vật của anh dần trở nên phức tạp hơn, không chỉ là một kẻ phản diện đơn thuần mà còn là một nhân vật có chiều sâu, với những xung đột nội tâm về thân phận, tình cảm gia đình và mục đích sống. Mặc dù thường xuyên gây rắc rối, Loki cũng có những khoảnh khắc thể hiện lòng trung thành và sự hy sinh, đặc biệt là trong mối quan hệ với Thor.

Loạt phim Loki và Đa vũ trụ

Sau các sự kiện trong Avengers: Endgame (2019), một biến thể của Loki (từ dòng thời gian năm 2012) đã trốn thoát với khối Tesseract, tạo ra một dòng thời gian mới. Điều này đã dẫn đến loạt phim Loki (2021) trên Disney+. Loạt phim này tập trung khai thác hành trình của biến thể Loki này sau khi bị Cơ quan Quản lý Phương sai Thời gian (TVA) bắt giữ. Anh bị buộc phải hợp tác với Mobius M. Mobius để truy tìm một biến thể nguy hiểm khác của chính mình, Sylvie.

Loạt phim Loki đã mở rộng đáng kể khái niệm đa vũ trụ trong MCU, giới thiệu các khái niệm về dòng thời gian, biến thể và “Kẻ còn lại” (He Who Remains). Loki từ một kẻ lừa lọc ích kỷ dần phát triển thành một nhân vật có trách nhiệm hơn, hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ dòng thời gian và đa vũ trụ. Mùa 2 của Loki (2023) tiếp tục hành trình này, đưa anh vào vai trò trung tâm trong việc cứu lấy sự tồn tại của mọi dòng thời gian, biến anh thành một nhân vật có ảnh hưởng lớn đến tương lai của MCU.

3. Loki: Thần thoại và Văn hóa đại chúng

Sự phổ biến của Loki trong văn hóa đại chúng ngày nay chủ yếu đến từ phiên bản MCU. Tom Hiddleston đã thể hiện nhân vật này một cách xuất sắc, mang đến một Loki vừa quyến rũ, vừa nguy hiểm, vừa đáng thương. Điều này đã giúp Loki trở thành một trong những nhân vật được yêu thích nhất trong vũ trụ Marvel, thậm chí còn vượt qua nhiều siêu anh hùng chính diện.

Mối liên hệ giữa Loki thần thoại và Loki MCU là một minh chứng cho cách các câu chuyện cổ xưa có thể được tái tạo và làm mới để phù hợp với khán giả hiện đại. Mặc dù có nhiều khác biệt, cả hai phiên bản đều giữ nguyên tinh thần của một vị thần lừa lọc, thông minh và khó đoán. Sự phức tạp trong tính cách và hành động của Loki, dù là trong thần thoại hay trong MCU, đều khiến anh trở thành một nhân vật không ngừng thu hút sự chú ý và khám phá của khán giả.

Tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể, thuật ngữ “Loki” có thể ám chỉ một trong hai phiên bản này. Tuy nhiên, phiên bản của MCU đã đạt được mức độ phổ biến rộng rãi và ảnh hưởng đáng kể trong văn hóa đại chúng Việt Nam và thế giới trong thời gian gần đây, được thể hiện qua các sản phẩm như mô hình, trang phục cosplay, và các cuộc thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn phim ảnh.