Polyp túi mật là gì? Hiểu rõ khối u túi mật lành tính

Polyp túi mật là gì? Hiểu rõ khối u túi mật lành tính

Polyp túi mật là những khối u nhỏ hoặc cấu trúc giống u hình thành trên lớp niêm mạc bên trong túi mật. Chúng thường có kích thước khiêm tốn và phần lớn là lành tính. Mặc dù đa số các trường hợp không biểu hiện triệu chứng, một tỷ lệ nhỏ polyp có thể tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư, đặc biệt là những khối có kích thước vượt quá 1 cm hoặc sở hữu hình dạng bất thường. Dạng phổ biến nhất là polyp cholesterol, phát sinh do sự tích tụ cholesterol; ngoài ra, còn có polyp viêm hoặc các dạng ít gặp hơn.

Đặc điểm của polyp túi mật

Polyp túi mật phát triển từ thành túi mật và lồi vào bên trong lòng túi mật. Hơn 95% các trường hợp là lành tính. Nguyên nhân có thể do sự tích tụ cholesterol (polyp cholesterol), do quá trình viêm (polyp viêm), hoặc các nguyên nhân khác như u cơ tuyến.

Thông thường, polyp túi mật không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, trong một số tình huống, chúng có thể dẫn đến đau bụng ở vùng hạ sườn phải, cảm giác buồn nôn, đầy bụng, hoặc các biểu hiện tương tự sỏi mật. Các biến chứng có thể bao gồm viêm túi mật, tắc nghẽn đường mật, hoặc trong những trường hợp hiếm gặp hơn, có thể phát triển thành ung thư túi mật.

Các loại polyp túi mật phổ biến

Có nhiều loại polyp túi mật khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và ý nghĩa lâm sàng riêng:

1. Polyp cholesterol

Đây là loại polyp túi mật phổ biến nhất, chiếm khoảng 50-90% tổng số các trường hợp. Polyp cholesterol hình thành do sự lắng đọng quá mức của cholesterol và triglyceride trên thành túi mật. Chúng thường nhỏ, dưới 10mm, và có thể xuất hiện đơn độc hoặc đa dạng. Polyp cholesterol được coi là lành tính và hiếm khi tiến triển thành ung thư.

2. Polyp viêm

Polyp viêm phát sinh từ quá trình viêm mạn tính của túi mật, thường liên quan đến sỏi mật hoặc nhiễm trùng. Chúng thường có kích thước nhỏ, dưới 10mm, và cũng được coi là lành tính. Tuy nhiên, sự hiện diện của polyp viêm có thể chỉ ra tình trạng viêm túi mật mạn tính cần được theo dõi.

3. U tuyến (Adenoma)

U tuyến là loại polyp có khả năng tiền ung thư, mặc dù tỷ lệ này không cao. Chúng chiếm khoảng 4-8% các trường hợp polyp túi mật. Kích thước là yếu tố quan trọng: u tuyến lớn hơn 10mm có nguy cơ ác tính hóa cao hơn đáng kể. Việc theo dõi sát sao hoặc phẫu thuật cắt bỏ thường được khuyến nghị cho các u tuyến có kích thước lớn.

4. U cơ tuyến (Adenomyomatosis)

Đây là một tình trạng lành tính đặc trưng bởi sự dày lên của thành túi mật và sự hình thành các túi nhỏ (xoang Rokitansky-Aschoff) trong thành túi mật. Mặc dù không phải là polyp thực sự, u cơ tuyến thường được liệt kê cùng các loại polyp vì chúng có thể xuất hiện dưới dạng khối trên siêu âm. Đa số trường hợp là lành tính, nhưng một số nghiên cứu cho thấy u cơ tuyến dạng khu trú (fundal adenomyomatosis) có thể có nguy cơ ác tính hóa nhẹ.

5. Các loại polyp hiếm gặp khác

Bao gồm polyp sợi, u mỡ (lipoma), u mạch máu (hemangioma), và các khối u ác tính nguyên phát của túi mật (carcinoma). Các loại này rất hiếm gặp và thường được xác định sau khi phẫu thuật và giải phẫu bệnh.

Tại sao cần lưu ý đến polyp túi mật?

Việc theo dõi polyp túi mật là cần thiết vì một số lý do sau:

• Nguy cơ ung thư hóa: Một số polyp, đặc biệt là những polyp có kích thước lớn (trên 1 cm) hoặc hình dạng không điển hình (ví dụ: có cuống rộng, phát triển nhanh), có thể tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư. Ung thư túi mật là một loại ung thư nguy hiểm, thường được phát hiện ở giai đoạn muộn.
• Biến chứng: Sự hiện diện của polyp có thể gây tắc nghẽn đường mật, dẫn đến viêm túi mật cấp tính hoặc mạn tính, hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và chất lượng cuộc sống.
• Triệu chứng: Mặc dù đa số không triệu chứng, nhưng một số polyp có thể gây đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi, khó tiêu, đặc biệt là sau khi ăn các bữa ăn nhiều dầu mỡ. Các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác như sỏi mật, viêm dạ dày.

Khi nào cần thăm khám và điều trị?

Do polyp túi mật thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, chúng thường được phát hiện một cách tình cờ khi thực hiện siêu âm bụng định kỳ hoặc khi thăm khám các vấn đề tiêu hóa khác. Ví dụ, tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam như Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) hay Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), hàng nghìn ca polyp túi mật được phát hiện mỗi năm thông qua siêu âm.

Nếu bạn cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào gợi ý đến bệnh lý túi mật, chẳng hạn như đau bụng âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng hạ sườn phải, buồn nôn liên tục, đầy hơi, khó tiêu hoặc rối loạn tiêu hóa kéo dài, bạn nên chủ động tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp. Việc thăm khám sớm giúp quản lý tình trạng sức khỏe hiệu quả hơn, đặc biệt là khi polyp túi mật có nguy cơ gây biến chứng.

Các phương pháp chẩn đoán chính bao gồm siêu âm ổ bụng, CT scan và MRI để đánh giá kích thước, hình dạng và sự phát triển của polyp. Đối với các polyp nhỏ (dưới 1 cm) và không có triệu chứng, bác sĩ thường khuyến nghị theo dõi định kỳ bằng siêu âm mỗi 6-12 tháng. Nếu polyp phát triển nhanh, kích thước lớn hơn 1 cm, có triệu chứng hoặc có các đặc điểm nghi ngờ ác tính, phẫu thuật cắt túi mật (nội soi hoặc mổ mở) thường được chỉ định. Ví dụ, chi phí siêu âm ổ bụng tại các phòng khám tư nhân ở Việt Nam thường dao động từ 250.000 – 500.000 VNĐ, một mức giá hợp lý để sàng lọc và phát hiện sớm.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.