Răng khôn là gì? Khi nào mọc, có mấy cái, nên nhổ không?

Răng khôn (hay còn được biết đến là răng số 8) là chiếc răng hàm vĩnh viễn cuối cùng xuất hiện trong cung hàm, thông thường vào độ tuổi từ 17 đến 25, khi cấu trúc xương hàm đã đạt đến giới hạn phát triển. Tên gọi “răng khôn” bắt nguồn từ sự kiện chúng mọc khi con người đã trưởng thành, có nhận thức và sự hiểu biết nhất định. Bởi vì mọc muộn, không gian trong xương hàm thường không còn đủ, điều này thường dẫn đến việc răng khôn dễ mọc lệch, mọc ngầm, gây ra cảm giác đau nhức, sưng tấy, viêm nướu, sâu răng và các vấn đề sức khỏe răng miệng đáng lo ngại khác.

Đặc điểm của răng khôn:

Vị trí: Chiếc răng này nằm ở vị trí trong cùng của cả hai hàm trên và dưới, ngay phía sau răng số 7.
Số lượng: Thông thường, mỗi người sẽ có 4 chiếc răng khôn, phân bổ đều 2 chiếc ở hàm trên và 2 chiếc ở hàm dưới. Tuy nhiên, một số cá nhân có thể có số lượng ít hơn, nhiều hơn, hoặc thậm chí là hoàn toàn không có răng khôn nào.
Thời điểm mọc: Quá trình mọc răng khôn thường bắt đầu từ khoảng 17 đến 25 tuổi, đôi khi có thể kéo dài muộn hơn.

Các vấn đề thường phát sinh với răng khôn:

Mọc lệch, mọc ngầm: Do không gian hạn chế, răng khôn thường không có đủ chỗ để mọc thẳng hàng, dẫn đến tình trạng mọc nghiêng, đâm xiên vào răng kế cận, hoặc bị kẹt hoàn toàn trong mô nướu và xương hàm.
Đau nhức, sưng tấy: Quá trình mọc răng khôn có thể đi kèm với các triệu chứng khó chịu như đau nhức dữ dội, sưng nướu, sốt nhẹ và đau đầu.
Viêm nhiễm: Vị trí đặc thù của răng khôn khiến việc vệ sinh trở nên khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho thức ăn dễ dàng mắc kẹt. Điều này dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh lý như hôi miệng, viêm nướu, sâu răng và các bệnh nha chu khác.

Khi nào cần thăm khám nha sĩ:

Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu như đau, sưng, hoặc có bất kỳ triệu chứng viêm nhiễm nào liên quan đến răng khôn, việc tìm đến nha khoa để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn kịp thời là điều hết sức cần thiết. Việc nhổ răng khôn, khi được thực hiện đúng kỹ thuật và phù hợp với cơ địa của từng người, sẽ không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến sức khỏe răng miệng tổng thể. Đừng ngần ngại tìm lời khuyên chuyên môn để bảo vệ nụ cười của bạn.

Răng khôn, hay còn gọi là răng số 8, là chiếc răng hàm vĩnh viễn cuối cùng xuất hiện trên cung hàm. Răng khôn thường mọc vào độ tuổi trưởng thành, từ 17 đến 25 tuổi, khi cấu trúc xương hàm đã phát triển gần như hoàn chỉnh. Tên gọi “răng khôn” xuất phát từ việc chúng mọc khi con người đã có nhận thức và sự hiểu biết nhất định.

Tuy nhiên, chính vì mọc muộn, không gian trong xương hàm thường không còn đủ, điều này khiến răng khôn dễ mọc lệch, mọc ngầm, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng đáng lo ngại như đau nhức, sưng tấy, viêm nướu, và sâu răng.

Đặc điểm của răng khôn

Răng khôn có những đặc điểm riêng biệt khiến chúng trở thành mối quan tâm đặc biệt trong nha khoa.

Vị trí và số lượng

Răng khôn nằm ở vị trí trong cùng của cả hai hàm trên và dưới, ngay phía sau răng số 7. Thông thường, mỗi người sẽ có 4 chiếc răng khôn, phân bổ đều 2 chiếc ở hàm trên và 2 chiếc ở hàm dưới. Tuy nhiên, số lượng răng khôn có thể khác nhau ở mỗi người. Một số cá nhân có thể có ít hơn 4 chiếc, nhiều hơn 4 chiếc, hoặc thậm chí là hoàn toàn không có chiếc răng khôn nào. Ví dụ, tại Việt Nam, qua các nghiên cứu về nhân chủng học răng cho thấy tỷ lệ không có răng khôn có thể dao động, nhưng nhìn chung, đa số người Việt vẫn có đủ 4 chiếc răng này.

Thời điểm mọc

Quá trình mọc răng khôn thường bắt đầu từ khoảng 17 đến 25 tuổi. Tuy nhiên, ở một số người, răng khôn có thể mọc sớm hơn hoặc muộn hơn, thậm chí có trường hợp răng khôn mọc ở độ tuổi 30 hoặc 40. Quá trình mọc răng khôn không diễn ra đồng thời mà có thể kéo dài trong nhiều năm, với mỗi chiếc răng mọc vào các thời điểm khác nhau. Sự chậm trễ trong quá trình mọc răng khôn có thể do nhiều yếu tố, bao gồm di truyền và không gian trong xương hàm.

Các vấn đề thường phát sinh với răng khôn

Răng khôn thường gây ra nhiều vấn đề do vị trí mọc đặc thù và không gian hạn chế trong xương hàm. Đây là lý do tại sao nhiều người phải đối mặt với các triệu chứng khó chịu khi răng khôn bắt đầu mọc.

Mọc lệch, mọc ngầm

Đây là vấn đề phổ biến nhất của răng khôn. Do không gian hạn chế, răng khôn thường không có đủ chỗ để mọc thẳng hàng trên cung hàm. Điều này dẫn đến các tình trạng:

Mọc lệch: Răng khôn mọc nghiêng, đâm xiên vào răng số 7 kế cận, gây tổn thương cho răng này. Tình trạng này không chỉ gây đau mà còn có thể làm hỏng chân răng số 7, dẫn đến việc phải nhổ cả hai răng.
Mọc ngầm: Răng khôn bị kẹt hoàn toàn hoặc một phần trong mô nướu và xương hàm, không thể trồi lên hoàn chỉnh. Răng mọc ngầm có thể nằm ngang, nằm nghiêng hoặc thẳng đứng nhưng vẫn bị xương hàm hoặc răng bên cạnh cản trở.

Theo thống kê tại các phòng khám nha khoa lớn ở TP.HCM, tỷ lệ răng khôn mọc lệch, mọc ngầm chiếm tới hơn 70% các trường hợp răng khôn cần can thiệp.

Đau nhức, sưng tấy

Quá trình mọc răng khôn, đặc biệt là khi chúng mọc lệch hoặc mọc ngầm, thường đi kèm với các triệu chứng khó chịu như:

Đau nhức dữ dội: Cơn đau có thể lan ra tai, thái dương, hoặc xuống cổ.
Sưng nướu: Vùng nướu quanh răng khôn bị sưng đỏ, chạm vào rất đau.
Sốt nhẹ và đau đầu: Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị sốt nhẹ, mệt mỏi, và đau đầu do phản ứng viêm của cơ thể.
Khó há miệng: Sưng tấy nghiêm trọng có thể làm hạn chế khả năng há miệng, gây khó khăn khi ăn uống và nói chuyện.

Viêm nhiễm

Vị trí trong cùng của răng khôn khiến việc vệ sinh trở nên cực kỳ khó khăn. Thức ăn dễ dàng mắc kẹt vào kẽ răng, đặc biệt là khi răng khôn mọc không hoàn chỉnh hoặc có khe hở với răng bên cạnh. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh lý như:

Hôi miệng: Do thức ăn bị phân hủy và vi khuẩn tích tụ.
Viêm nướu quanh răng khôn (viêm lợi trùm): Đây là tình trạng nướu bị viêm nhiễm, sưng tấy, chảy mủ, gây đau đớn và khó chịu. Tình trạng này rất phổ biến và thường tái phát nhiều lần nếu không được điều trị triệt để.
Sâu răng: Răng khôn và răng số 7 kế cận dễ bị sâu do khó vệ sinh. Sâu răng có thể tiến triển nhanh chóng, gây đau nhức và thậm chí là viêm tủy.
U nang xương hàm: Trong một số ít trường hợp, răng khôn mọc ngầm có thể hình thành u nang trong xương hàm, gây tiêu xương và ảnh hưởng đến các răng lân cận.

Khi nào nên nhổ răng khôn?

Việc nhổ răng khôn không phải lúc nào cũng cần thiết. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nhổ răng khôn là giải pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng tổng thể.

Các trường hợp cần nhổ răng khôn

Nha sĩ thường khuyên nhổ răng khôn trong các trường hợp sau:

Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm gây đau nhức, khó chịu: Đây là chỉ định phổ biến nhất. Khi răng khôn gây đau, sưng, hoặc ảnh hưởng đến các răng khác, việc nhổ bỏ là cần thiết.
Răng khôn gây viêm nhiễm tái phát: Nếu răng khôn thường xuyên gây viêm nướu, sâu răng, hoặc viêm nha chu, việc loại bỏ chúng sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Răng khôn làm hỏng răng số 7: Răng khôn mọc xiên có thể đâm vào răng số 7, gây tiêu chân răng số 7 hoặc tạo khe hở khiến răng số 7 bị sâu.
Răng khôn gây hình thành u nang, khối u: Mặc dù hiếm gặp, nhưng răng khôn mọc ngầm có thể tạo thành nang hoặc khối u trong xương hàm, đòi hỏi phải nhổ bỏ và điều trị chuyên sâu.
Răng khôn mọc thẳng nhưng không có đối diện: Một số trường hợp răng khôn mọc thẳng nhưng không có răng đối diện để ăn khớp, dẫn đến việc răng khôn bị trồi lên quá mức, gây khó khăn khi ăn nhai và có thể làm tổn thương nướu hàm đối diện.
Chỉnh nha: Trong một số kế hoạch chỉnh nha, bác sĩ có thể yêu cầu nhổ răng khôn để tạo không gian cho các răng khác dịch chuyển, giúp quá trình niềng răng hiệu quả hơn.

Các trường hợp không cần nhổ răng khôn

Răng khôn không cần nhổ nếu:

Răng khôn mọc thẳng, không gây đau, không viêm nhiễm: Nếu răng khôn mọc hoàn chỉnh, thẳng hàng với các răng khác, và không gây bất kỳ triệu chứng khó chịu nào, chúng có thể được giữ lại.
Răng khôn có chức năng ăn nhai bình thường: Nếu răng khôn ăn khớp tốt với răng đối diện và tham gia vào quá trình ăn nhai mà không gây vấn đề, không cần thiết phải nhổ.
Sức khỏe người bệnh không cho phép phẫu thuật: Đối với những người có bệnh lý nền nghiêm trọng (ví dụ: bệnh tim mạch, rối loạn đông máu) hoặc đang dùng thuốc chống đông máu, việc nhổ răng khôn có thể tiềm ẩn rủi ro cao. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng và tìm phương án điều trị khác nếu có thể.

Quy trình nhổ răng khôn tại Việt Nam

Tại Việt Nam, quy trình nhổ răng khôn thường diễn ra tại các phòng khám nha khoa hoặc bệnh viện chuyên khoa Răng Hàm Mặt. Giá nhổ răng khôn tại các nha khoa tư nhân uy tín ở Hà Nội hoặc TP.HCM có thể dao động từ 1.000.000 VND đến 5.000.000 VND tùy thuộc vào độ khó của ca nhổ (răng mọc thẳng, mọc lệch nhẹ, hay mọc ngầm phức tạp).

Quy trình cơ bản bao gồm:

Thăm khám và chụp X-quang: Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát khoang miệng và chụp phim X-quang (thường là phim Panorex hoặc Cone Beam CT) để đánh giá vị trí, hướng mọc, và tình trạng của răng khôn cũng như các cấu trúc lân cận.
Tư vấn và giải thích: Bác sĩ sẽ giải thích về tình trạng răng, quy trình nhổ, các rủi ro có thể có, và chi phí.
Gây tê: Tiêm thuốc gây tê tại chỗ để đảm bảo bệnh nhân không cảm thấy đau trong quá trình nhổ.
Nhổ răng: Tùy thuộc vào độ khó, bác sĩ có thể nhổ răng bằng kìm hoặc sử dụng các dụng cụ phẫu thuật để chia nhỏ răng và lấy ra.
Khâu và cầm máu: Sau khi nhổ, vết thương sẽ được làm sạch, khâu lại (nếu cần), và đặt gạc để cầm máu.
Hướng dẫn chăm sóc sau nhổ: Bác sĩ sẽ đưa ra các hướng dẫn chi tiết về cách chăm sóc vết thương, chế độ ăn uống, và thuốc giảm đau, kháng sinh.

Lời khuyên khi có vấn đề về răng khôn

Việc nhổ răng khôn, khi được thực hiện đúng kỹ thuật và phù hợp với cơ địa của từng người, sẽ không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến sức khỏe răng miệng tổng thể. Đừng ngần ngại tìm lời khuyên chuyên môn từ các nha sĩ uy tín để bảo vệ nụ cười và sức khỏe của bạn.

—
Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.