Dropshipping là gì? Ưu, nhược điểm và cách hoạt động

Dropshipping là một mô hình kinh doanh bán lẻ trực tuyến, nơi người bán không cần duy trì kho hàng vật lý. Thay vào đó, họ tập trung vào hoạt động tiếp thị và kinh doanh sản phẩm. Khi một đơn đặt hàng được xác nhận, người bán sẽ chuyển tiếp thông tin chi tiết về đơn hàng và địa chỉ giao nhận đến nhà cung cấp hoặc đối tác thứ ba. Sau đó, nhà cung cấp sẽ trực tiếp vận chuyển sản phẩm đến tay khách hàng. Lợi nhuận của người bán được hình thành từ khoản chênh lệch giữa giá bán ra cho khách hàng và giá mua vào từ nhà cung cấp, sau khi đã khấu trừ các chi phí vận hành có liên quan.

Mô hình dropshipping đã trở nên phổ biến tại Việt Nam trong những năm gần đây, đặc biệt đối với các bạn trẻ muốn khởi nghiệp với số vốn nhỏ. Nhiều người đã thành công khi kinh doanh các mặt hàng như thời trang, phụ kiện công nghệ, đồ gia dụng nhỏ qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada hoặc qua các kênh mạng xã hội.

Cách hoạt động của Dropshipping

Để triển khai mô hình dropshipping một cách hiệu quả, quy trình thường diễn ra theo các bước cụ thể:

1. Thiết lập quan hệ với nhà cung cấp: Người bán tìm kiếm và thiết lập mối liên kết kinh doanh với các nhà cung cấp sản phẩm có uy tín, đảm bảo chất lượng hàng hóa. Tại Việt Nam, nhiều người lựa chọn các nhà cung cấp từ Trung Quốc thông qua các nền tảng như 1688, Taobao hoặc các nhà cung cấp trong nước qua các chợ đầu mối hoặc xưởng sản xuất.

1. Tiếp thị và tạo đơn hàng: Người bán thực hiện các hoạt động quảng bá sản phẩm mạnh mẽ, thu hút khách hàng và hình thành đơn đặt hàng thông qua website thương mại điện tử hoặc đa dạng các kênh bán hàng trực tuyến khác. Các kênh phổ biến bao gồm Facebook Marketplace, TikTok Shop, hoặc các website tự xây dựng.
2. Chuyển giao thông tin đơn hàng: Ngay khi khách hàng thực hiện giao dịch mua sắm, người bán nhanh chóng gửi toàn bộ thông tin chi tiết về đơn hàng cùng địa chỉ nhận hàng của khách cho nhà cung cấp đã liên kết.
3. Xử lý và vận chuyển bởi nhà cung cấp: Nhà cung cấp có trách nhiệm đóng gói sản phẩm cẩn thận và trực tiếp vận chuyển hàng hóa đến tay khách hàng, đồng thời đảm bảo thông tin người gửi hiển thị là của người bán để duy trì tính nhất quán. Tại Việt Nam, việc vận chuyển thường được thực hiện bởi các đối tác giao hàng như Giao Hàng Tiết Kiệm, GHN, Viettel Post.
4. Thu về lợi nhuận: Người bán nhận về khoản lợi nhuận từ sự chênh lệch giá giữa giá bán ra và chi phí nhập hàng, sau khi đã trừ đi các chi phí phát sinh trong quá trình kinh doanh (ví dụ: chi phí quảng cáo, phí nền tảng). Giả sử, một sản phẩm được nhập từ nhà cung cấp với giá 100.000 VNĐ và bán ra với giá 180.000 VNĐ, lợi nhuận gộp là 80.000 VNĐ. Sau khi trừ chi phí quảng cáo 20.000 VNĐ và phí sàn 10.000 VNĐ, lợi nhuận ròng là 50.000 VNĐ.

Ưu điểm vượt trội của mô hình Dropshipping

Mô hình dropshipping mang lại nhiều lợi thế đáng kể cho các cá nhân và doanh nghiệp muốn khởi nghiệp hoặc mở rộng kinh doanh:

• Giảm thiểu rủi ro tài chính: Người bán không cần phải thực hiện khoản đầu tư lớn vào việc nhập hàng hóa số lượng lớn và duy trì kho bãi, từ đó hạn chế đáng kể rủi ro về vốn. Đây là ưu điểm lớn cho những người trẻ hoặc sinh viên muốn khởi nghiệp kinh doanh online mà không có nhiều vốn ban đầu.
• Chi phí vận hành tối ưu: Mô hình này loại bỏ các chi phí liên quan đến việc thuê kho bãi, tuyển dụng nhân sự quản lý kho, và quản lý hàng tồn kho, giúp tiết kiệm ngân sách đáng kể. Một người có thể bắt đầu kinh doanh chỉ với một chiếc máy tính và kết nối internet.
• Tính linh hoạt và tiện lợi cao: Việc khởi sự kinh doanh trở nên dễ dàng hơn, cho phép người bán vận hành công việc từ bất kỳ địa điểm nào, tập trung tối đa nguồn lực vào các hoạt động marketing và phát triển kinh doanh. Nhiều người làm dropshipping tại Việt Nam có thể vừa đi học, vừa đi làm, vừa quản lý cửa hàng trực tuyến của mình.
• Khả năng mở rộng quy mô dễ dàng: Việc mở rộng hoạt động kinh doanh trở nên đơn giản hơn rất nhiều bởi không cần phải đầu tư bổ sung vào cơ sở hạ tầng kho hàng hay phức tạp hóa quy trình xử lý đơn hàng. Một cửa hàng có thể dễ dàng thêm hàng trăm, thậm chí hàng nghìn sản phẩm mới mà không cần lo lắng về không gian lưu trữ.

Nhược điểm cần lưu ý của Dropshipping

Bên cạnh những ưu điểm, dropshipping cũng tồn tại một số hạn chế mà người kinh doanh cần cân nhắc:

• Hạn chế kiểm soát chất lượng sản phẩm: Người bán không có khả năng trực tiếp giám sát chất lượng sản phẩm đầu ra, cũng như quy trình đóng gói và vận chuyển, điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng. Một số trường hợp khách hàng tại Việt Nam phàn nàn về việc nhận được sản phẩm không đúng mô tả hoặc chất lượng kém khi mua qua các kênh dropshipping, gây ảnh hưởng đến uy tín của người bán.
• Biên lợi nhuận có thể thấp hơn: So với các mô hình kinh doanh truyền thống, lợi nhuận thu được từ mỗi sản phẩm có thể không cao bằng do cần phải chia sẻ chi phí với nhà cung cấp. Mức biên lợi nhuận trung bình cho dropshipping thường dao động từ 10% đến 30%, thấp hơn so với việc tự nhập hàng và bán trực tiếp có thể đạt 50% hoặc hơn.
• Mức độ cạnh tranh gay gắt: Do tính chất dễ tiếp cận và chi phí khởi nghiệp thấp, mô hình này đã trở nên cực kỳ phổ biến, dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, đòi hỏi người bán phải có chiến lược khác biệt. Tại Việt Nam, số lượng người bán dropshipping tăng nhanh chóng, đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử, khiến việc tìm kiếm ngách thị trường và tạo sự khác biệt trở nên khó khăn hơn.
• Quản lý nhiều nhà cung cấp: Khi kinh doanh nhiều sản phẩm từ các nhà cung cấp khác nhau, việc quản lý đơn hàng và theo dõi vận chuyển có thể trở nên phức tạp. Đôi khi, khách hàng đặt nhiều sản phẩm từ các nhà cung cấp khác nhau và nhận được hàng vào các thời điểm khác nhau, gây ra sự khó chịu.
• Vấn đề về chính sách đổi trả và hỗ trợ khách hàng: Việc xử lý đổi trả hoặc giải quyết khiếu nại khách hàng có thể mất nhiều thời gian và công sức do phải thông qua bên thứ ba là nhà cung cấp. Điều này đòi hỏi người bán phải có kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống tốt để giữ chân khách hàng.

Để thành công với dropshipping tại Việt Nam, người bán cần tìm kiếm các nhà cung cấp uy tín, tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cá nhân và cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng xuất sắc. Việc nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng và chọn ngách sản phẩm phù hợp cũng là yếu tố quan trọng để vượt qua sự cạnh tranh.