Ambroxol: Công dụng, liều dùng & lưu ý khi sử dụng

Ambroxol là một dược chất tiêu đờm quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý đường hô hấp có sự tăng tiết dịch nhầy. Dược chất này làm loãng đờm đặc, giảm độ nhớt của dịch nhầy, giúp cơ thể dễ dàng tống xuất chúng ra ngoài. Ambroxol có nhiều dạng bào chế như viên nén, siro, hoặc dung dịch khí dung và chỉ được sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ.

Cơ chế hoạt động của Ambroxol

Ambroxol tác động vào hệ hô hấp thông qua nhiều cơ chế, giúp cải thiện tình trạng ứ đọng đờm và hỗ trợ chức năng phổi.

Tiêu đờm

Ambroxol tác động trực tiếp lên cấu trúc của đờm. Dược chất này phá vỡ các liên kết glycoprotein trong dịch nhầy, làm giảm độ quánh đặc của đờm. Đờm trở nên loãng hơn, dễ dàng di chuyển và được tống xuất ra ngoài qua hoạt động ho hoặc khạc đờm. Điều này đặc biệt hữu ích cho bệnh nhân mắc các bệnh hô hấp mạn tính như viêm phế quản.

Tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa

Ngoài khả năng tiêu đờm, ambroxol còn sở hữu đặc tính kháng viêm và chống oxy hóa. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ambroxol có thể giảm phản ứng viêm trong đường hô hấp và bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do. Điều này góp phần giảm tổn thương phổi và cải thiện tình trạng bệnh.

Hoạt hóa chất diện hoạt phế nang

Một cơ chế quan trọng khác của ambroxol là khả năng kích thích sản xuất và bài tiết chất diện hoạt phế nang (surfactant). Chất diện hoạt là một hỗn hợp lipoprotein phủ lên bề mặt phế nang, giúp giảm sức căng bề mặt và ngăn ngừa phế nang bị xẹp. Bằng cách tăng cường sản xuất chất diện hoạt, ambroxol cải thiện chức năng phổi, đặc biệt ở trẻ sơ sinh có hội chứng suy hô hấp.

Công dụng của Ambroxol

Ambroxol được chỉ định cho nhiều tình trạng bệnh lý hô hấp, chủ yếu là các bệnh có tăng tiết đờm.

Hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp

Ambroxol được áp dụng rộng rãi cho các tình trạng bệnh hô hấp cấp và mạn tính đi kèm với hiện tượng tiết dịch nhầy bất thường. Các bệnh điển hình bao gồm:

• Viêm phế quản cấp và mạn tính: Ambroxol giúp làm loãng đờm, giảm tắc nghẽn đường thở, từ đó cải thiện triệu chứng ho và khó thở.
• Hen phế quản: Dược chất này hỗ trợ kiểm soát tình trạng tiết dịch nhầy quá mức, giúp đường thở thông thoáng hơn.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Ambroxol giúp bệnh nhân COPD dễ dàng tống xuất đờm, giảm các đợt cấp tính.
• Viêm xoang, viêm mũi họng: Trong một số trường hợp, ambroxol cũng được sử dụng để làm loãng dịch tiết ở đường hô hấp trên.
• Giãn phế quản: Hỗ trợ loại bỏ dịch ứ đọng trong các phế quản bị giãn.

Tại Việt Nam, ambroxol là một trong những dược chất tiêu đờm phổ biến, thường được các bác sĩ tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, hay Bệnh viện Nhi Trung ương kê đơn cho bệnh nhân mắc các bệnh hô hấp. Nhiều nhà thuốc trên toàn quốc cũng có sẵn các chế phẩm chứa ambroxol, với giá dao động từ khoảng 30.000 VNĐ đến 150.000 VNĐ tùy dạng bào chế và thương hiệu.

Dạng bào chế của Ambroxol

Ambroxol có nhiều dạng bào chế đa dạng, nhằm phù hợp với từng đối tượng người bệnh và mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

• Dạng dùng đường uống: Đây là dạng phổ biến nhất, bao gồm viên nén (ví dụ: viên nén 30mg, 60mg), viên nang, dung dịch uống, và siro (thường có hương vị dễ uống cho trẻ em). Dạng siro ambroxol 15mg/5ml hoặc 30mg/5ml rất thông dụng cho trẻ nhỏ.
• Dạng dùng đường hít: Dung dịch chuyên dụng cho máy khí dung, thường dùng cho bệnh nhân có tình trạng hô hấp nặng hoặc trẻ nhỏ không thể uống thuốc. Dung dịch khí dung ambroxol 7.5mg/ml là một ví dụ.
• Dạng dùng đường tiêm: Dung dịch tiêm, thường chỉ được sử dụng trong các trường hợp cấp tính hoặc tại bệnh viện dưới sự giám sát của nhân viên y tế.

Lưu ý khi sử dụng Ambroxol

Việc sử dụng ambroxol cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ

Ambroxol là thuốc kê đơn. Việc sử dụng ambroxol cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi sát sao nhằm đảm bảo an toàn tối đa và đạt được hiệu quả điều trị mong muốn. Bác sĩ sẽ xác định liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng bệnh, tuổi tác và các yếu tố sức khỏe khác của bệnh nhân. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.

Khả năng xuất hiện tác dụng phụ

Ambroxol nhìn chung là an toàn, nhưng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

• Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, khó tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Cảm giác khô miệng hoặc khô họng.
• Dị ứng: Phát ban da, mẩn ngứa (hiếm gặp).
• Đau đầu.

Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào bất thường hoặc nghiêm trọng, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.

Cách dùng hiệu quả

Để giảm thiểu ảnh hưởng đến dạ dày, người bệnh nên uống thuốc sau khi ăn. Điều này giúp giảm kích ứng đường tiêu hóa và tăng khả năng dung nạp thuốc. Đối với dạng siro, cần đong đúng liều lượng bằng dụng cụ đo kèm theo. Với dung dịch khí dung, cần sử dụng máy khí dung chuyên dụng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.

Thông tin tham khảo. Hãy tham khảo bác sĩ.