Fintech là gì? Lợi ích & Ứng dụng tại Việt Nam

Fintech, viết tắt từ Financial Technology (Công nghệ tài chính), việc áp dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, và dữ liệu lớn (Big Data) để cải thiện và tối ưu hóa việc cung cấp các dịch vụ tài chính truyền thống. Mục tiêu chính của fintech là mang lại sự hiệu quả, tốc độ và tiện lợi vượt trội cho người dùng. Lĩnh vực này bao gồm đa dạng các dịch vụ, nổi bật là thanh toán điện tử, ví điện tử, ngân hàng số, cho vay trực tuyến, đầu tư trực tuyến, và bảo hiểm công nghệ (Insurtech).

Các dịch vụ và lĩnh vực tiêu biểu của Fintech

Fintech bao gồm một loạt các giải pháp tài chính đổi mới, cụ thể như:

Thanh toán di động và ví điện tử

Các ứng dụng như MoMo, ZaloPay, Viettel Money đã thay đổi thói quen chi tiêu tiền mặt của hàng chục triệu người Việt Nam. Người dùng thực hiện giao dịch mọi lúc, mọi nơi một cách tiện lợi, từ thanh toán hóa đơn điện nước, mua sắm online đến chuyển tiền cho bạn bè chỉ với vài thao tác trên điện thoại. Ví dụ, MoMo hiện có hơn 31 triệu người dùng thường xuyên hàng tháng tại Việt Nam, minh chứng cho sự phổ biến của hình thức thanh toán này.

Ngân hàng số và ngân hàng trực tuyến

Việc cung cấp các dịch vụ ngân hàng truyền thống qua internet và ứng dụng di động giúp khách hàng tiếp cận tài chính dễ dàng hơn, không cần đến chi nhánh vật lý. Các ngân hàng như Timo, Cake by VPBank, hay MBBank với ứng dụng MBBank đã thu hút lượng lớn khách hàng trẻ tuổi và những người yêu thích sự tiện lợi. Khách hàng có thể mở tài khoản, chuyển tiền, gửi tiết kiệm, hoặc thậm chí đăng ký khoản vay nhỏ ngay trên điện thoại mà không phải xếp hàng tại quầy giao dịch.

Cho vay ngang hàng (P2P Lending)

Nền tảng này kết nối trực tiếp người đi vay và người cho vay, qua đó giải quyết nhanh chóng nhu cầu vốn cho cả cá nhân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tại Việt Nam, một số nền tảng P2P Lending đã xuất hiện như Tima, Vaymuon.vn. Tuy nhiên, lĩnh vực này còn đối mặt với nhiều thách thức về pháp lý và quản lý rủi ro, đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ hơn từ các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi của cả người đi vay và người cho vay.

Đầu tư trực tuyến

Các nền tảng điện tử tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư thực hiện giao dịch chứng khoán, quỹ mở và các sản phẩm tài chính khác một cách hiệu quả. Các ứng dụng như Fmarket, VNDirect, TCInvest cho phép người dùng mở tài khoản, đặt lệnh mua bán cổ phiếu, trái phiếu hay chứng chỉ quỹ chỉ trong vài phút. Sự ra đời của các nền tảng này đã dân chủ hóa việc đầu tư, giúp nhiều người tiếp cận thị trường tài chính hơn, dù với số vốn nhỏ, ví dụ chỉ từ 100.000 VNĐ để đầu tư quỹ mở.

Bảo hiểm công nghệ (Insurtech)

Đây là việc ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực bảo hiểm, mang đến các dịch vụ hiện đại, đơn giản hóa quy trình và giảm thiểu chi phí cho người tham gia. Các công ty Insurtech tại Việt Nam như Saladin, Ezin.vn đang cung cấp các sản phẩm bảo hiểm trực tuyến, từ bảo hiểm xe máy, bảo hiểm du lịch đến bảo hiểm sức khỏe, với quy trình mua và bồi thường nhanh gọn hơn đáng kể so với phương thức truyền thống.

Lợi ích của Fintech

Fintech mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái tài chính:

Tiết kiệm chi phí

Fintech giúp giảm thiểu đáng kể các giao dịch tiền mặt và chi phí vận hành cho các tổ chức tài chính cũng như doanh nghiệp. Các giao dịch điện tử có chi phí xử lý thấp hơn nhiều so với giao dịch tiền mặt hoặc giao dịch tại quầy. Đối với người dùng, việc thanh toán hóa đơn qua ví điện tử thường không mất phí hoặc phí rất thấp, giúp tiết kiệm chi phí giao dịch và thời gian di chuyển.

Tăng cường khả năng tiếp cận tài chính

Fintech mở rộng phạm vi tiếp cận dịch vụ tài chính, đặc biệt hữu ích cho người dân ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, nơi hạ tầng tài chính truyền thống còn hạn chế. Nhờ có điện thoại thông minh và internet, người dân ở nông thôn vẫn có thể tiếp cận các dịch vụ như chuyển tiền, nhận tiền hỗ trợ, hoặc vay vốn nhỏ mà không cần phải đến ngân hàng. Điều này góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam.

Mang lại sự tiện lợi và trải nghiệm người dùng tối ưu

Các dịch vụ được cung cấp nhanh chóng, an toàn và dễ dàng sử dụng, nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Người dùng có thể thực hiện hầu hết các giao dịch tài chính mọi lúc, mọi nơi, chỉ cần có kết nối internet. Các ứng dụng fintech thường có giao diện thân thiện, dễ sử dụng, tích hợp nhiều tính năng thông minh giúp người dùng quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.

Fintech tại Việt Nam

Tại Việt Nam, lĩnh vực fintech đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ. Theo một báo cáo năm 2023, thị trường fintech Việt Nam được dự báo sẽ đạt giá trị 18 tỷ USD vào năm 2024. Nhiều công ty fintech đang hoạt động tích cực trong các mảng như thanh toán, cho vay, quản lý tài sản, và bảo hiểm kỹ thuật số. Đặc biệt, thanh toán số và cho vay kỹ thuật số đang ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc.

Sự phát triển của fintech tại Việt Nam được thúc đẩy bởi dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao (khoảng 70% dân số), và sự hỗ trợ từ chính phủ thông qua các chính sách khuyến khích chuyển đổi số. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đang tích cực xây dựng khung pháp lý để quản lý và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp fintech hoạt động, ví dụ như việc ban hành Nghị định 87/2019/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt.

Tuy nhiên, thị trường fintech Việt Nam cũng đối mặt với một số thách thức như vấn đề bảo mật dữ liệu, an ninh mạng, và quản lý rủi ro tín dụng đối với các mô hình cho vay mới. Việc xây dựng niềm tin cho người dùng và đảm bảo tính minh bạch của các dịch vụ fintech là yếu tố then chốt để lĩnh vực này tiếp tục phát triển bền vững trong những năm tới.

Thông tin tham khảo. Không phải lời khuyên đầu tư.