Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến của mắt, đặc trưng bởi tình trạng hình ảnh thu được bị mờ nhòe hoặc biến dạng. Điều này phát sinh do giác mạc (màng trong suốt phía trước mắt) hoặc thấu kính mắt có hình dạng không đều, khiến các tia sáng hội tụ không chính xác trên võng mạc. Hậu quả là người bệnh gặp khó khăn trong việc nhìn rõ các vật thể, dù ở khoảng cách gần hay xa, đòi hỏi sự can thiệp bằng kính điều chỉnh hoặc các phương pháp phẫu thuật để khôi phục thị lực tối ưu.
Nguyên nhân gây loạn thị
Loạn thị chủ yếu xảy ra khi giác mạc không sở hữu hình dạng tròn đều như quả bóng chày, mà thay vào đó lại cong theo hình elip, tương tự một quả bóng bầu dục hoặc mặt sau của chiếc thìa. Dạng bất thường này làm cho ánh sáng đi vào mắt bị bẻ cong không đồng đều và không thể hội tụ tại một điểm duy nhất trên võng mạc, từ đó dẫn đến hiện tượng mờ nhòe. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc loạn thị:
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có thành viên mắc loạn thị là một yếu tố quan trọng làm tăng khả năng phát triển tình trạng này ở thế hệ sau.
- Chấn thương hoặc can thiệp phẫu thuật: Các tổn thương mắt, sự hình thành sẹo trên giác mạc hoặc các ca phẫu thuật mắt trước đó đều có thể là nguyên nhân dẫn đến loạn thị.
- Quá trình lão hóa: Tuổi tác cũng được xem là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng loạn thị.
- Các bệnh lý về mắt: Một số bệnh lý ảnh hưởng đến giác mạc hoặc thấu kính mắt cũng có khả năng gây ra loạn thị.
Dấu hiệu nhận biết loạn thị
Những người bị loạn thị thường trải nghiệm một số triệu chứng đặc trưng sau:
- Thị lực suy giảm: Hình ảnh quan sát được thường mờ, nhòe hoặc xuất hiện quầng sáng, viền xung quanh.
- Biến dạng hình ảnh: Các vật thể có thể bị nhìn thấy với hình dạng méo mó hoặc khác thường so với thực tế.
- Mỏi mắt kéo dài và đau đầu: Mắt phải liên tục điều tiết ở cường độ cao để cố gắng nhìn rõ, dẫn đến tình trạng mỏi mắt và đau đầu dai dẳng.
- Khó khăn khi nhìn vào ban đêm: Triệu chứng này thường trở nên rõ rệt hơn vào buổi tối, với hiện tượng tăng độ chói, chói lóa hoặc quầng sáng lớn xung quanh các nguồn đèn.
Biện pháp khắc phục
Để cải thiện thị lực và giảm thiểu ảnh hưởng của loạn thị, có hai phương pháp chính được áp dụng:
- Sử dụng kính điều chỉnh: Kính gọng hoặc kính áp tròng được thiết kế đặc biệt giúp điều chỉnh hướng đi của ánh sáng, đảm bảo ánh sáng hội tụ chính xác trên võng mạc và từ đó cải thiện đáng kể thị lực. Việc thăm khám định kỳ là cần thiết để điều chỉnh độ kính phù hợp.
- Phẫu thuật khúc xạ: Các phương pháp phẫu thuật mắt tiên tiến như LASIK hoặc PRK có thể được cân nhắc để điều chỉnh vĩnh viễn độ cong của giác mạc hoặc thay thế thấu kính mắt, từ đó khắc phục tình trạng loạn thị một cách hiệu quả. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp loạn thị đều phù hợp với phẫu thuật, và cần tham vấn ý kiến chuyên gia nhãn khoa để lựa chọn phương pháp tối ưu.
Làm sao biết mình bị loạn thị?
Dấu hiệu bị loạn thị bao gồm nhìn mờ, nhòe hoặc méo mó hình ảnh ở mọi khoảng cách, có thể kèm theo tầm nhìn đôi (nhìn một vật thành nhiều bóng), nheo mắt, mỏi mắt, đau đầu, chảy nước mắt, và khó khăn khi nhìn vào ban đêm.
Vừa cận vừa loạn gọi là gì?
Tình trạng vừa cận vừa loạn ở mắt được gọi là cận loạn thị. Đây là khi mắt đồng thời mắc cả hai tật khúc xạ là cận thị (khó nhìn rõ vật ở xa) và loạn thị (mờ, nhòe hình ảnh ở mọi khoảng cách do giác mạc biến dạng). Người bị cận loạn thị gặp khó khăn trong cả việc nhìn gần và nhìn xa, với hình ảnh quan sát bị mờ và méo mó hơn so với từng tật riêng lẻ.
Bị loạn thị bao nhiêu độ là nặng?
Loạn thị từ 2.00 diop (D) trở lên được coi là nặng. Khi loạn thị đạt đến mức này, thị lực sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt, gây nhìn mờ, nhòe, biến dạng hình ảnh ở mọi khoảng cách, dễ bị mỏi mắt, nhức đầu và có thể dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng nếu không được can thiệp sớm.
Loạn thị bao nhiêu độ không phải đi nghĩa vụ 2025?
From my experience, Năm 2025, người có loạn thị đơn thuần vẫn đủ tiêu chuẩn đi nghĩa vụ quân sự, bất kể độ loạn. Tuy nhiên, nếu loạn thị đi kèm với cận thị, bạn sẽ không phải đi nghĩa vụ quân sự nếu độ cận từ 1,5 diop trở lên. Nếu loạn thị đi kèm viễn thị, bạn cũng không đủ điều kiện nhập ngũ vì viễn thị ở mọi mức độ đều bị tạm hoãn nghĩa vụ.